Een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) biedt laagdrempelig, gratis en voor iedereen toegankelijke ondersteuning bij vragen over het gebruik van de digitale overheid. De Informatiepunten zijn vooral in lokale bibliotheken te vinden, maar ook steeds vaker buiten de muren van de bibliotheken, zoals in wijkgebouwen.
Bij een IDO, uitgevoerd door de bibliotheek, kunnen mensen terecht als zij vragen hebben over bijvoorbeeld toeslagen, belastingen, DigiD, AOW, werk, uitkering, rijbewijs en zorg. In de praktijk blijken de in het IDO gestelde vragen breder te zijn en bijvoorbeeld ook betrekking te hebben op algemene ‘computervragen’ en vragen met betrekking tot publieke producten en diensten. IDO-medewerkers verwijzen bij complexe en persoonlijke vragen door naar samenwerkingspartners in het lokale netwerk (‘wegwijsfunctie’). Ook het lokale cursusaanbod, zoals cursussen Klik&Tik en Digisterker worden onder de aandacht gebracht. In juni 2023 waren er 100.000 vragen gesteld.
Programma Dienstverlening
De Informatiepunten Digitale Overheid maken onderdeel uit van het programma Dienstverlening. Binnen Dienstverlening wordt onder andere vorm gegeven aan de loketfunctie van de overheid door het verbeteren van digitale dienstverlening. En door de bestendiging en realisatie van meer lokale plekken waar mensen worden geholpen door informatie te geven en uit te leggen hoe toegang verkrijgen tot de overheid werkt en door plekken in te richten waar zaken daadwerkelijk worden geregeld.
Voor wie
Het Informatiepunt Digitale Overheid is er in principe voor iedereen die het lastig vindt om (online) zaken te doen met de overheid. Voornamelijk ouderen maken gebruik van de Informatiepunten. De meeste vragen gaan over DigiD aanvragen en activeren en de DigiD-app installeren. Maar het IDO biedt ook veel hulp bij praktische computervragen, zoals het installeren van apps en het aanmaken van accounts. Dankzij het IDO kunnen mensen op een laagdrempelige manier terecht voor hulp en informatie over de (digitale) overheid. Het IDO biedt persoonlijk contact en helpt mensen op weg in het lokale netwerk. In 2019 is gestart in vijftien bibliotheken met de eerste IDO’s. Vier jaar later telt Nederland 682 punten.
Samenwerkingspartners
De Informatiepunten Digitale Overheid zijn in 2019 op verzoek van BZK vormgegeven door acht uitvoeringsorganisaties (de Belastingdienst, het CAK, het CBR, het CIZ, het CJIB, DUO, de SVB en het UWV) als vertegenwoordigers van de Manifestgroep in co-creatie met de Koninklijke Bibliotheek (KB). Inmiddels zijn meer uitvoeringsorganisaties aangesloten. Per 2022 worden de IDO’s gefinancierd van de zogenoemde POK-middelen en hebben de gemeenten een regierol gekregen richting de IDO’s. Zij worden hierin ondersteund door de VNG. De 14 betrokken uitvoeringsorganisaties zijn:
- Belastingdienst
- Toeslagen
- CBR
- CIZ
- CJIB
- DUO
- Het CAK
- Huurcommissie
- LBIO
- Raad voor Rechtsbijstand
- RDW
- SVB
- UWV
- Logius
Dashboard
Bibliotheken verzamelen gegevens over de IDO-dienstverlening. In 2020 introduceerde KB, nationale bibliotheek hiervoor de Outputregistratietool: een tool waarin bibliotheken bijhouden hoeveel en wat voor vragen bezoekers bij het IDO stellen. De resultaten van de IDO registraties uit de Outputregistratietool zijn door de KB verwerkt in een interactief dashboard. Het is mogelijk om te filteren op jaar, provincie, gemeente en bibliotheekorganisatie. De data uit deze Outputregistratietool wordt ingezet om de IDO dienstverlening te evalueren, optimaliseren en verantwoorden.
Rol van gemeenten
Gemeenten hebben per 1 januari 2023 een regiefunctie met betrekking tot de IDO’s. De VNG ondersteunt gemeenten in deze rol door middel van handreikingen, een forum en webinars. Deze handreiking vat samen wat gemeenteambtenaren over IDO’s moeten weten:
- Algemene informatie over de inrichting en werkzaamheden van de IDO’s.
- Praktijkvoorbeelden die een beeld geven van bestaande IDO’s.
- De rollen die een gemeente vervult richting de IDO’s.
- Handvatten en tips voor het vervullen van de nieuwe rol van financier van de IDO’s. Het partnerschap tussen gemeenten en bibliotheken is nog in ontwikkeling. In de Vervolgmonitor Informatiepunten Digitale Overheid zijn de resultaten en de aanbevelingen voor de samenwerking in de toekomst te lezen. Lees het rapport van juni 2023 op de website van de VNG.
