Digitalisering heeft grote gevolgen voor hoe we leven, wonen en werken. Het verandert de samenleving ingrijpend. De invloed van digitalisering is overal merkbaar: het internet, smartphones, apps en online platformen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks bestaan. Nieuwe technologieën als (generatieve) artificiële intelligentie (AI) zullen die impact alleen maar vergroten.
Dagelijks leven
AI maakt allang onderdeel uit van ons dagelijks leven. Vaak staan we daar niet zo bij stil. Denk aan intelligente zoekmachines die snel de juiste informatie geven. Of aan programma’s die tekst kunnen vertalen. Ook algoritmes die aanbevelingen doen voor producten die aansluiten bij behoeftes, zijn voorbeelden van AI.
Groot potentieel
AI kan worden toegepast in vrijwel alle domeinen en sectoren, daarom is het maatschappelijk en economisch potentieel groot. De ontwikkelingen zijn dan ook al in volle gang. Toepassingen in beeldherkenning ondersteunen artsen bij het stellen van diagnoses van bepaalde soorten kanker. En AI wordt steeds meer ingezet om de planning in de logistieke sector te verbeteren, de openbare ruimte beter te onderhouden en het verkeer effectiever te regelen. AI speelt bovendien een grote rol bij het ontwikkelen van zelfrijdende auto’s.
Uitgangspunt bij toepassing AI
Uitgangspunt is dat de Nederlandse samenleving optimaal gebruik gaat maken van AI. Maar wel op zo’n manier dat publieke waarden en mensenrechten zoals het verbod van discriminatie, privacy en autonomie voorop staan en geborgd zijn. Want ook in deze tijd waarin intelligente computersystemen in staat zijn om razendsnel enorme hoeveelheden data te verwerken moeten belangrijke rechten van mensen gegarandeerd blijven. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) bevordert de verantwoorde inzet van AI, zowel binnen de overheid als daarbuiten.
Doelen Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS)
In de NDS is veel aandacht voor AI. Het ministerie van BZK wil als 1 overheid versnellen:
- We pakken regie op het opschalen van AI binnen de overheid en we verkennen het realiseren van een AI-opschalingsfaciliteit.
- We kiezen veelbelovende prioritaire AI‑toepassingsgebieden, ontwikkelen toepassingen en gebruiken deze als overheidsorganisaties samen.
- We stellen gezamenlijke (auditbare) normen voor ‘AI-gebruik door de overheid’ vast, inclusief algoritmekader en inkoophandreiking.
- We verkennen de inrichting van een overheidsbreed AI-competentiecentrum.
- We gaan gezamenlijk aan de slag om AI te ontwikkelen.
- We gebruiken GPT-NL (of andere open taalmodellen) voor verschillende prioritaire use cases bij de overheid.
