De digitalisering binnen Europa versnelt in hoog tempo. Steeds meer landen voeren verplichtingen in op het gebied van elektronische facturatie, waarbij Peppol steeds vaker als standaard wordt gekozen. Zo breidt België de bestaande verplichting voor e-facturatie aan de overheid in 2026 uit naar B2B-transacties. Daarnaast schrijft de Europese wetgeving ViDA (VAT in the Digital Age) vanaf 2030 e-facturatie voor bij grensoverschrijdende btw-transacties binnen de EU. Deze ontwikkelingen onderstrepen het belang voor Nederlandse overheden om hun systemen tijdig aan te passen.
Binnen Benelux-verband werken België, Luxemburg en Nederland samen aan het versterken van grensoverschrijdend digitaal zakendoen via het Peppol-netwerk. Deze samenwerking wordt op hoog politiek en strategisch niveau ondersteund binnen de Benelux.
Ook in Nederland sluit de ontwikkeling van e-facturatie aan bij de internationale beweging richting digitaal, gestandaardiseerd zakendoen. De overheid vervult hierin een voortrekkersrol en stimuleert medeoverheden om aan te sluiten. Onder regie van de Chief Procurement Officer Rijk wordt gewerkt aan een volledig digitale inkoopketen, met Peppol als basis. Zo levert Nederland een bijdrage aan een uniforme en toekomstbestendige benadering van overheidsinkoop – zowel nationaal als grensoverschrijdend.
Van aansluiten tot actief gebruik
Vrijwel alle gemeenten, waterschappen, provincies en de Rijksoverheid zijn inmiddels aangesloten op het Peppol-netwerk. Maar buiten het Rijk blijft het gebruik nog achter. Hoewel de mogelijkheid om e-facturen te ontvangen en verwerken bij decentrale overheidsorganisaties inmiddels verplicht is ingebouwd, zijn de interne processen daar vaak nog niet op ingericht. Oorzaken zijn bijvoorbeeld een gebrekkige samenwerking tussen inkoop, financiën en ICT, of onvoldoende draagvlak binnen de organisatie.
Aan de kant van leveranciers speelt iets vergelijkbaars. Veel ondernemers denken nog dat een pdf per e-mail een e-factuur is. En hoewel veel boekhoudpakketten inmiddels Peppol ondersteunen, staat deze functionaliteit niet altijd standaard aan. Leveranciers moeten die vaak zelf activeren — en weten niet altijd hoe dat moet. Kleine ondernemers gebruiken soms helemaal geen boekhoudpakket, en zolang de vraag naar e-facturatie uitblijft, ontbreekt voor hen vaak de directe aanleiding om over te stappen.
Er zijn dus nog hobbels op de weg. De techniek is beschikbaar, maar het gebruik ervan vraagt aanpassing — in processen, in kennis en in houding. De stap naar digitaal zakendoen is voor veel organisaties en ondernemers nog een drempel, en dat mag niet onderschat worden.
Tegelijkertijd digitaliseert de wereld om ons heen in hoog tempo. Digitaal zakendoen is geen toekomstvisie meer, maar een blijvende realiteit. De Nederlandse Rijksoverheid én andere Europese landen onderkennen de meerwaarde van e-facturatie en digitale samenwerking.
Het Rijk wil deze ontwikkeling daarom niet alleen aanjagen, maar ook actief ondersteunen. Bijvoorbeeld met kennisdeling, praktische hulpmiddelen, en toegankelijke voorzieningen.
Ondersteuning voor overheden in de praktijk
In 2024 is, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Kenniscentrum e-procurement opgericht. Daarnaast is E-factuurwijzer ontwikkeld: een praktische handreiking, gebaseerd op praktijkonderzoek onder decentrale overheden en kennis van experts uit beleid en uitvoering. De wijzer biedt concrete handvatten om processen te verbeteren en het gebruik van e-facturatie te vergroten. Met deze instrumenten stimuleert het Rijk de inzet op e-facturatie en andere digitale inkoopberichten bij medeoverheden.
