Veiliger inloggen op een hoger niveau wordt steeds belangrijker: er komt steeds meer online overheidsdienstverlening waarbij gevoelige persoonsgegevens worden verwerkt. De Wet digitale overheid (Wdo) verplicht dienstverleners hun dienstverlening aan te passen: hoe groter het risico van de dienst, hoe hoger het betrouwbaarheidsniveau. De identiteit van de burger moet kloppen. In een wereld die steeds verder digitaliseert, is het essentieel dat alle burgers, ongeacht hun vaardigheden, leeftijd of fysieke en cognitieve mogelijkheden, toegang hebben tot overheidsdiensten.
Betrouwbaarheidsniveaus
De Wdo gaat uit van de betrouwbaarheidsniveaus uit de Europese eIDAS-verordening. In de Europese regelgeving wordt DigiD Basis en Midden beschouwd als niveau laag:
- DigiD Basis: gebruikersnaam en wachtwoord (eIDAS Laag)
- DigiD Midden: 2-factor authenticatie met sms of app (eIDAS Laag)
- DigiD Substantieel: eenmalige ID-check in de app (eIDAS-Substantieel)
- DigiD Hoog: ID-check bij elke inlog via de app (eIDAS-Hoog)
Betrouwbaarheidsniveaus Stelsel Toegang
De Wdo vormt de juridische basis voor het nieuwe Stelsel Toegang. Dit stelsel zorgt ervoor dat publieke dienstverleners gemakkelijk gebruik kunnen maken van de inlogniveaus substantieel en hoog voor zowel publieke als private inlogmiddelen, en van de voorzieningen voor vrijwillig machtigen en wettelijk vertegenwoordigen. Het huidige publieke inlogmiddel DigiD zal, net als toekomstige private inlogmiddelen, bij toetreding tot het Stelsel Toegang moeten voldoen aan de eisen uit de Regeling eisen identificatiemiddelen van de Wdo.
Veiliger inloggen voor iedereen
Het is belangrijk dat alle burgers toegang hebben tot overheidsdiensten. Op dit moment hebben ruim 9,5 miljoen burgers een hoger betrouwbaarheidsniveau geactiveerd. Om verschillende redenen hebben ruim 7 miljoen mensen dat nog niet gedaan:
- Circa 750.000 mensen hebben geen Nederlands identiteitsbewijs en kunnen hun DigiD niet ophogen naar DigiD Substantieel en DigiD Hoog.
- Circa 1,1 miljoen mensen hebben geen (geschikte) smartphone waarmee zij de ID-check kunnen uitvoeren en hun DigiD niet kunnen ophogen.
- Meer controles met een ID-check bieden meer veiligheid, maar vereisen meer gebruikershandelingen.
- Er is momenteel geen PIN-reset mogelijk: de pincode van DigiD Hoog kan nog niet op een betrouwbare manier worden hersteld, wanneer de gebruiker die bijvoorbeeld is vergeten.
- Een groep gebruikers is in staat om DigiD op een hoger betrouwbaarheidsniveau te activeren, maar heeft dit nog niet gedaan.
Wat doet het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties?
- Verkennen van het inrichten van een balieoplossing voor mensen zonder (geschikte) Nederlandse ID-kaart.
- Verkennen van alternatieve mogelijkheden om DigiD Hoog toegankelijker te maken.
- Het ontwikkelen van een desktopmogelijkheid voor mensen die niet beschikken over een smartphone.
- Creëren van bewustwording van het belang van veilig inloggen.
- Het volledig uitfaseren van DigiD Basis, het inloggen met alleen gebruikersnaam en wachtwoord. Inloggen met gebruikersnaam en wachtwoord is niet meer veilig genoeg.
- Het realiseren van dienstverlening die aansluit bij de behoeften en leefwereld van mensen, bijvoorbeeld met overheidsbrede loketten, door mensen vroegtijdig te wijzen op rechten en beschikbare dienstverlening en door informatie rondom levensgebeurtenissen aan te bieden.
- Het bieden van ondersteuning aan burgers via de Informatiepunten Digitale Overheid.
Wat doet de Rijksoverheid?
- Het vergroten van de digitoegankelijkheid van websites en apps van overheidsorganisaties.
- Het vergroten van digitale vaardigheden en kennis van burgers, werkgevers en werknemers.
- In de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) staat dat de overheid nog steeds de mogelijkheid moet bieden om fysieke dienstverlening, bijvoorbeeld via brief, telefoon of balie af te nemen. Dat geeft een extra mogelijkheid voor niet-digitaal vaardige mensen.
Vrijwillig machtigen en wettelijk vertegenwoordigen
Iedereen in het bezit van een DigiD kan digitaal zaken doen met de overheid. Als je dit niet kunt, wilt of mag kun je je laten vertegenwoordigen door een ander, zowel digitaal als op een andere manier. Hiervoor is het wel noodzakelijk dat de dienstverleners hun diensten aanbieden voor vertegenwoordigen.
- Via DigiD Machtigen kunnen handelingsbekwame burgers een machtiging regelen bij aangesloten dienstverleners zodat iemand namens die persoon digitaal zaken kan doen met de overheid.
- Voor het wettelijk vertegenwoordigen voor handelingsonbekwame burgers worden bronnen ontsloten waarin is opgenomen wie wettelijk bevoegd is om namens een ander te handelen. Als deze functionaliteiten beschikbaar komen, kunnen dienstverleners hierop aansluiten en hun diensten voor vertegenwoordigers aanbieden
