De dienstverlening van de overheid digitaliseert. Iedereen in het bezit van een DigiD kan digitaal zaken doen met de overheid. En kan kiezen hoe gebruik te maken van overheidsdienstverlening: digitaal, op papier, bij een loket of telefonisch. Mensen die dit niet kunnen, willen of mogen, kunnen zich laten vertegenwoordigen door een ander, zowel digitaal als op een andere manier. Veiliger inloggen op een hoog betrouwbaarheidsniveau wordt in deze gevallen steeds belangrijker. De Wet digitale overheid (Wdo) verplicht dienstverleners daarom hun dienstverlening aan te passen: hoe groter het risico van de dienst, hoe hoger het betrouwbaarheidsniveau.
Aanpassen digitale diensten
Overheidsdienstverleners moeten voor het aanbieden van wettelijk vertegenwoordigen hun diensten aanpassen. Om daarin te ontzorgen is het Stelsel Toegang in ontwikkeling. Via dit stelsel krijgen de publieke dienstverleners de beschikking over alle onder de Wdo toegelaten inlogmiddelen en voorzieningen, ook die voor machtigen en vertegenwoordigen. Dienstverleners zijn niet verplicht digitale vertegenwoordiging aan te bieden.
Dienstverleners kunnen nu al bepalen welke diensten door welke vertegenwoordigers (vrijwillig gemachtigden, bewindvoerders, mentoren en curatoren) afgenomen kunnen worden. Dat traject kan samen met het classificeren van de betrouwbaarheidsniveau per digitale dienst worden gestart.
Vrijwillig machtigen en wettelijk vertegenwoordigen
- Via DigiD Machtigen kunnen handelingsbekwame burgers vrijwillig een machtiging regelen bij aangesloten dienstverleners, zodat iemand namens die persoon digitaal zaken kan doen met (semi-)overheidsdienstverleners.
- Voor het wettelijk vertegenwoordigen voor handelingsonbekwame burgers worden bronnen ontsloten waarin is opgenomen wie wettelijk bevoegd is om namens een ander te handelen.
DigiD Machtigen
Met de voorziening DigiD Machtigen kunnen burgers iemand anders machtigen om digitaal zaken te doen namens henzelf bij (semi-) overheidsdienstverleners. Om de zaken te regelen voor een ander moet diegene kunnen inloggen met een eigen DigiD.
Op DigiD Machtigen zijn veel grote dienstverleners aangesloten, maar nog niet alle dienstverleners. Dit komt omdat dienstverleners hiervoor aanpassingen in de eigen systemen moeten doen. Op de website van Logius is meer informatie te vinden. Het ministerie van BZK is continu in gesprek om aansluiten op DigiD Machtigen te stimuleren.
Wettelijk vertegenwoordigen
Het volgende is nodig om wettelijk vertegenwoordigen digitaal mogelijk te maken:
- Het beschikbaar hebben van digitale bronnen waarin wettelijk vertegenwoordigingsrelaties zijn vastgelegd:
a. Wettelijk vertegenwoordigingsrelaties (WVR) bij IVO Rechtspraak waarin bewindvoerders, curatoren en mentoren die digitaal met de Rechtspraak communiceren zijn opgenomen.
b. Gezagsmodule (BRP API gezag), een set van afleidingsregels waarmee op basis van de informatie in de Basisregistratie Personen (BRP) het ouderlijk gezag kan worden vastgesteld. - Een ICT-voorziening om die bronnen te ontsluiten: de bevoegdheidsverklaringsdienst (BVD).
- Dienstverleners die hun diensten aanbieden voor vertegenwoordigen.
Bevoegdheidsverklaringsdienst
Om de 2 digitale bronnen met vertegenwoordigingsrelaties (WVR en BRP) digitaal te ontsluiten heeft BZK een bevoegdheidsverklaringdienst (BVD) laten ontwikkelen. Hiermee kunnen dienstverleners inzicht krijgen of een persoon of organisatie bevoegd is om iemand anders wettelijk te vertegenwoordigen. Via de uitrol van het Stelsel Toegang komt stapsgewijs de BVD met daarachter Ouderlijk Gezag en WVR beschikbaar.
De BVD ontzorgt de dienstverleners:
- Zij hoeven zelf geen functionaliteit te bouwen.
- Wijzigingen in de BVD worden op 1 centrale plek doorgevoerd, dat doen zij niet zelf.
- Er zijn minder administratieve lasten omdat vertegenwoordigingsrelaties centraal worden geregistreerd in landelijke registers.
- De automatische toetsing vindt plaats op basis van deze centrale landelijke registers.
- Deze functionaliteit voor digitale vertegenwoordiging kan straks worden gebruikt in combinatie met erkende private inlogmiddelen.
Voor meer informatie zie de Kamerbrief over digitaal vertegenwoordigen op Rijksoverheid.nl.
