Meer digitale soevereiniteit, hoe dan? Onder andere door open standaarden toe te passen. Maar uit de Monitor Open Standaarden 2025 blijkt dat overheidsorganisaties nog te weinig verplichte open standaarden uitvragen. Namelijk 50 procent van alle standaarden die in een aanbesteding relevant zijn. En dit percentage is al een aantal jaren hetzelfde.
Hoe kan dat?
Volgens de Monitor stagneert deze toepassing, omdat overheidsorganisaties:
- open standaarden, beleid en hulpmiddelen niet kennen;
- niet willen vragen naar open standaarden, en over de reden geen expliciet verantwoording afleggen in het jaarverslag;
- open standaarden niet kunnen toepassen. Bijvoorbeeld omdat ICT te complex is en speciale kennis en kunde vraagt. Of omdat verantwoordelijkheden niet goed belegd zijn binnen een organisatie. Angst voor te weinig aanbiedingen is ook een oorzaak;
- niet verplicht zijn om open standaarden toe te passen, omdat er geen handhaving en toezicht is.
Open standaarden toepassen bij aanbestedingen kan wél
Tegelijkertijd blijkt elk jaar weer dat open standaarden toepassen in aanbestedingen zeker wél kan. Ook in de Monitor Open Standaarden van 2025 komen aanbestedingen aan de orde waar dit heel goed gegaan is. Dit jaar gaat dat om aanbestedingen van Rijkswaterstaat, de Belastingdienst, de Rijksdienst voor het Wegverkeer, het ministerie van Binnenlandse Zaken/Logius, Stichting ICTU, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de gemeente Sittard-Geleen, de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Brabant.
Forum Standaardisatie roept op deze voorbeelden te volgen. Gebruik bijvoorbeeld de Beslisboom Open Standaarden of raadpleeg vergelijkbare aanbestedingen via de NORA.
Bijdragen aan digitale soevereiniteit
In een tijd waarin digitale soevereiniteit steeds urgenter wordt, is het belangrijk om te weten dat open standaarden daar een essentiële bijdrage aan leveren. De staatssecretaris informeert de Tweede Kamer daarom over de voortgang via de Monitor Open Standaarden. Op basis van deze uitkomsten doet Forum Standaardisatie aanbevelingen aan bestuurders van het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid.
Bekijk de Monitor Open Standaarden 2025 via de website van Forum Standaardisatie.
