Open source is een manier van werken waarbij de makers van systemen de broncode openbaar beschikbaar maken met opensourcelicentie. Hierdoor kan iedereen de software bekijken en hergebruiken. De overheid volgt het beleid ‘Open, tenzij’: software van de overheid moet zoveel mogelijk open source zijn, behalve als er goede redenen zijn om de software niet beschikbaar te maken.
Opensource zo werkt het
Bij opensourcesoftware maken de makers de broncode beschikbaar. Iedereen kan de software bekijken, kopiëren, aanpassen of delen. Mensen kunnen voorstellen doen voor verbeteringen of toevoegingen. Dit kan over de broncode gaan, maar bijvoorbeeld ook over tekst of ontwerp. Opensourcesoftware heeft altijd een opensourcelicentie waarin staat welke onderdelen je mag gebruiken en op welke manier.
De voordelen van open source
-
- Transparantie en vertrouwen: Iedereen die dat wil, kan zien hoe de software werkt en in elkaar zit. Dit leidt tot vertrouwen in digitale diensten van de overheid.
- Samenwerking en innovatie: Verschillende overheidsinstellingen, ondernemers en inwoners kunnen samenwerken aan software, en van elkaar leren. Ontwikkelaars kunnen gebruikmaken van elkaars ideeën, en samen sneller innoveren.
- Veilig en betrouwbaar: Iedereen kan fouten of risico’s ontdekken en onderzoeken. Dit vergroot de veiligheid en betrouwbaarheid van bijvoorbeeld apps en inlogmethodes.
- Efficiënt en onafhankelijk: Doordat open software herbruikbaar is, kan opensourcewerken innovatie en ontwikkelprocessen versnellen. Overheden kunnen bijvoorbeeld software van elkaar gebruiken. Dit voorkomt dubbel werk en onnodige kosten. Ook is de overheid niet afhankelijk van één softwareleverancier.
Drie niveaus van opensourcewerken
Opensourcewerken kan op verschillende niveaus: van alleen de broncode beschikbaar maken tot actief samenwerken met een community.
-
- Beschikbaar maken: De bouwers maken de broncode beschikbaar, maar reageren niet op feedback. Anderen kunnen onderdelen van de software gebruiken en ervan leren.
- Feedback verwerken: De bouwers maken de broncode beschikbaar, bekijken feedback en reageren erop. Zo kunnen de bouwers gebruikmaken van inzichten van anderen. Ze gaan niet actief op zoek naar feedback.
- Actief samenwerken: De bouwers maken de broncode beschikbaar, en zoeken actief naar feedback. Ze zorgen voor een actieve community waarin ze het gesprek aangaan met gebruikers en experts. Zo verbeteren de makers het systeem en stemmen ze het goed af op wat de gebruikers willen.
Hoe intensiever de manier van opensourcewerken, hoe meer open source oplevert. Klein
beginnen en later uitbouwen is een haalbare, effectieve en motiverende strategie.
