• Direct naar de pagina-inhoud
  • Direct naar de hoofdnavigatie
  • Direct naar de secundaire content met widgets
  • Direct naar de footer
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
  • Contact

Digitale Overheid

Voor professionals die werken aan digitalisering van de overheid

Logo Rijksoverheid, naar de homepage

Digitale Overheid

  • Home
  • Werkagenda
  • Onderwerpen
  • Nieuws en achtergrond
  • Evenementen
  • Nieuwsbrief
  • Over ons
  • Contact
Home›Onderwerpen›Nieuwe technologieën, data en ethiek›Publieke waarden en mensenrechten›Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie›Monitoren en evalueren

Monitor, evalueer en stel bij

Tijdens een ontwikkelproces zijn de effecten van innovaties (op publieke waarden) niet altijd goed te voorspellen. Het is daarom belangrijk om de kwaliteit van het innovatieproces en de opbrengsten continu te monitoren en te evalueren. Aan het begin van een ontwikkeltraject moet je al goed nadenken over hoe je dat kunt doen. Zorg dat het mogelijk is om geconstateerde onvolkomenheden te corrigeren of aan te passen.

  1. Maak monitoring onderdeel van het ontwikkelproces.
  2. Bouw correctiemogelijkheden in.
  3. Beschouw een evaluatie niet als een eindpunt.

1. Maak monitoring onderdeel van het ontwikkelproces

Iemand die zich bezighoudt met innovatie, moet zich herhaaldelijk de vraag stellen of de innovatie publieke waarden zal versterken of juist aantasten. Het gebruik van sensoren op straat kan mensen bijvoorbeeld een onprettig gevoel geven, waardoor zij een andere route nemen. Om een technologie zo nodig nog te kunnen verbeteren of aanscherpen, is het belangrijk om monitoring onderdeel te maken van het ontwikkelproces. Vaak is het belangrijk om ook de feedback van andere betrokken partijen te kunnen verwerken.

Methoden om effecten van innovatie te monitoren

Er zijn vele methodieken om tijdens een innovatieproces de effecten van de innovatie op waarden te monitoren. Development evaluation-methodieken helpen bijvoorbeeld grip te houden op innovatietrajecten in een complexe context. En impact evaluations en impact assessents maken het mogelijk om de impact van een innovatie ook tijdens het innovatieproces in beeld te brengen. Voor het betrekken van meerdere (externe) belanghebbenden kunnen participatieve methodieken worden ingezet.

Monitoring

De Ethische Data Assistent (DEDA) Toolkit die data-analisten, projectmanagers en beleidsmakers helpt om ethische problemen in dataprojecten, datamanagement en databeleid te herkennen. Universiteit Utrecht
Methoden voor monitoring en evaluatie van innovatieprojecten Werkdocument dat projectleiders helpt nadenken over monitoring en evaluatie, over het bepalen van hun behoefte hieraan, en uiteindelijk over het kiezen van relevante methoden en instrumenten. Wageningen UR

2. Bouw correctiemogelijkheden in

Het maken van verkeerde keuzes is in een innovatietraject nooit helemaal te voorkomen. Daarom is het essentieel dat gemaakte fouten snel gecorrigeerd kunnen worden. Wanneer dit niet meer mogelijk is, kan automatisering tot grote problemen leiden. Eenmaal verkeerd ingevoerde data blijkt dan bijvoorbeeld niet meer te kunnen worden aangepast. Een bekend voorbeeld hiervan is de mevrouw die door verschillende instanties boetes kreeg opgelegd voor het niet betalen van premies voor een gestolen auto. Burgers mogen nooit het slachtoffer worden van dit soort rigide processen.

3. Beschouw een evaluatie niet als een eindpunt

Te vaak zien organisaties een evaluatie als het einde van het ontwerpproces. Zij vergeten dat een evaluatie het begin vormt van een nieuwe cyclus. Een voorbeeld: Een systeem waarmee burgers digitaal zaken kunnen doen met je organisatie, maar waarbij zij dit alleen voor zichzelf kunnen. Dan blijkt dat veel mensen dit ook voor hun oude vader of verstandelijk beperkte dochter deden, en dit in het nieuwe systeem niet meer kunnen. Daarmee valt een hele groep gebruikers buiten de boot en moet later met veel extra inzet deze functionaliteit alsnog worden toegevoegd. Dat gaat lastiger omdat het systeem vanuit privacy en veiligheidsoverwegingen daar nou nét niet op ingericht was. Dit voorbeeld laat zien waarom het een voordeel is om innovatietrajecten op een iteratieve manier vorm te geven. Je verkleint hiermee het risico dat noodzakelijke verbeteringen worden beoordeeld als ‘buiten scope’, omdat er geen middelen meer zijn om die verbeteringen door te voeren. Met een filosofie van permanent bèta kun je dit soort onverantwoorde situaties voor zijn.

Permanent Bèta

Toelichting Permanent Bèta Achtergrondartikel over Permanent bèta, waarin staatssecretaris Knops van BZK uitlegt wat het is en hoe de overheid het in de praktijk kan toepassen. Ministerie van BZK
Scrum/agile Een inmiddels bekende methode voor iteratief ontwikkelen is scrum/agile. Het uitgangspunt is: beter al doende met kleine stapjes succes boeken, dan na veel werk het systeem implementeren en falen. Managementsite

Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie

  • Over de Toolbox voor Ethisch Verantwoorde Innovatie
  • Publieke waarden centraal
  • Belanghebbenden betrekken
  • Wet- en regelgeving respecteren
  • Veiligheid borgen
  • Kwaliteit data, algoritmes en analyses
  • Transparantie en verantwoording
  • Monitoren en evalueren

Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie

  • Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie
  • Over de Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie
  • Publieke waarden centraal
  • Belanghebbenden betrekken
  • Wet- en regelgeving respecteren
  • Veiligheid borgen
  • Kwaliteit data, algoritmes en analyses
  • Transparantie en verantwoording
  • Monitoren en evalueren

1 document

  • Documenten

Berichten

  • Nieuws

Vraag, idee, reactie of suggestie?

Werk je aan de digitalisering van de overheid en heb je een vraag of een idee? Reageer via het contactformulier

  • Link DigiD helpdesk digid.nl/hulp
  • Link MijnOverheid / Berichtenbox mijn.overheid.nl/vragen
  • Link eHerkenning helpdesk eherkenning.nl/vraag-antwoord
  • Mailadres Berichtenbox voor Bedrijven ondernemersinformatie@rvo.nl

Digitale Overheid

Voor professionals die werken aan
digitalisering van de overheid

Volg ons via

  • Nieuwsbrief Digitale Overheid
  • Twitter
  • LinkedIn
  • RSS

Over deze site

  • Colofon
  • Archief
  • Copyright
  • Privacy
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Sitemap
  • Contact
  • This site in English