In onderstaande rubriek vindt u antwoorden op veelvoorkomende vragen. Staat uw vraag er niet bij? Neem dan contact op met Digitale Overheid.nl.
Wat is Blockchain?
Er vinden talrijke transacties plaats tussen personen waarbij waarde wordt uitgewisseld denk aan geld, belangrijke gegevens, of documenten. Meestal komt er een vertrouwenspersoon aan te pas die controleert of de gegevens die deze personen uitwisselen kloppen. De vertrouwenspersoon kan de overheid zijn, een notaris of een bank. De vertrouwenspersoon houdt de transacties bij in een register (kasboek/grootboek) waar verder niemand bij kan.
Met blockchain is deze vertrouwenspersoon in principe niet meer nodig omdat deze functie is geautomatiseerd. De blockchain technologie creëert een virtueel register die niet in handen is van een enkele partij, maar van alle personen die met elkaar transacties aangaan. Op vernuftige technologische wijze worden de transacties door betrokken personen gevalideerd. De transacties zijn op cryptografische wijze vastgelegd in een block (waarin verwezen wordt naar eerdere gerelateerde transacties) in een transparant, gedeeld, gedistribueerd, decentraal en zo luidt de belofte, onkraakbaar en onveranderbaar register.
Enkele voordelen van Blockchain?
Het automatiseren van de vertrouwenspersoon kan kosten besparen en minder bureaucratie opleveren. Middels voorgeprogrammeerde codes kunnen geautomatiseerde (trans)acties in gang worden gezet (‘smart contracts’) wat tot kortere doorlooptijden kan leiden bij aanvragen.
Integriteit van gegevens wordt versterkt. Dankzij de gedistribueerde opzet van het register beschikt iedereen over dezelfde informatie. Omdat iedereen een exacte kopie heeft van het register is het lastig om in het register te rommelen omdat iedereen dat zal merken. Integriteit van gegevens kan leiden tot minder fouten in gegevensbeheer bij de overheid. En dat kan mogelijk weer bijdragen aan (democratisering) van vertrouwen tussen overheid en burgers.
Het decentrale karakter van de technologie maakt het mogelijk om buiten centrale instituties om te werken en kan nieuwe, participatieve manieren van innoveren stimuleren. Blockchain wordt ook wel gezien als een “anti-establishment” technologie omdat het zich afzet van bestaande instituties, denk aan de toepassing van Bitcoin die zich fel verzette tegen de rol van de banken in de bankencrisis.
Bezwaren?
Daarnaast zijn er ook bezwaren. Het systeem is inherent rigide en voor sommige contexten niet geschikt waar meer ruimte moet zijn voor de menselijke maat.
Het is nog maar de vraag in hoeverre het decentrale karakter van de technologie ook daadwerkelijk bij kan dragen aan decentralisering van de huidige institutionele machten nu ook banken en overheden zich in dit domein begeven. Een belangrijke toepassing van de blockchain, bitcoin, richtte zich tegen het centrale gezag van banken, maar het zijn juist banken en overheden die de grootste stuwende krachten van de ‘anti-establishment’ technologie Blockchain lijken te zijn, Wie trekt uiteindelijk profijt van de blockchain?
Wat zijn belangrijke uitdagingen?
Rond Blockchain zijn er nog allerlei uitdagingen. Deels technisch van aard (schaalbaarheid), deels ook juridisch (relatie met privacy, AVG), verhouding tot sectorale wetgeving, tot duurzaamheid, kwesties rond inpasbaarheid van blockchain in bestaande infrastructuur.