Deze 20 projecten ontvingen een bijdrage uit het Innovatiebudget Digitale Overheid 2021. Weergave is in alfabetische volgorde.
Meedoen
Herkent u een vraagstuk in de winnende projecten en wilt u met uw organisatie graag daaraan meewerken? Het team rond het Innovatiebudget brengt u graag in contact met de initiatiefnemers. Neem daarvoor contact op met innovatie@minbzk.nl.
Overzicht projecten
1. Crowd Safety Manager
2. Demodam: een Common Ground showcase en lanceerbasis
3. Duurzaam Hergebruik van Ruimtelijke Data
4. Dynamic Digital Twin voor Riolering
5. Integraal klantbeeld voor inwoners, ondernemers en ambtenaren
6. KetenTestDorp
7. KISS
8. Melding klaar, starten maar! (project is gestopt)
9. Openbare Ruimte Beeldherkenning Service
10. Open data coöperatie Landschapselementen
11. Platform Digitale Buurtpreventie
12. Proof of Provenance voor communicatie vanuit overheden, erfgoed- en media-instellingent
13. Regie na overlijden: heb jij het goed geregeld als het straks Schluss is?
14. RITA: Inclusieve toegankelijkheid tot Rijksoverheid dienstverlening
15. Samenwerkingsmodel herbruikbare basisonderdelen voor overheidsbrede dienstverlening
16. Via datagedreven burgerwetenschap, naar duurzame mobiliteit en betere luchtkwaliteit (project is gestopt)
17. Virtuele Assistent
18. Virtuele assistent GEM
19. Voorspellen veilig zwemwater
20. WaterWegWijs
1. Crowd Safety Manager
Initiatiefnemers: gemeente Den Haag (regie) en Landelijke Eenheid van de Nationale Politie.
Beschrijving
Onvoorspelbare drommen mensen die zich verplaatsen door de stad kunnen tot ongewenste en zelfs levensgevaarlijke situaties leiden. Crowd Safety Manager biedt met directe participatie van betrokkenen een digitaal instrumentarium voor de omgang met drukte en de daarmee samenhangende risico’s. Data-gedreven voorspellingen over de beweging van groepen mensen gecombineerd met automatisch voorgestelde maatregelen, maken het bijvoorbeeld mogelijk mensenmassa’s eenvoudiger in goede banen te leiden, escalaties te voorkomen, sneller de-escaleren en meer gevoel van veiligheid op straat.
2. Demodam: een Common Ground showcase en lanceerbasis
Initiatiefnemers: Wigo4it (regie) en Dimpact.
Beschrijving
Gemeenten werken met Common Ground samen met leveranciers aan open source componenten.
De website voor de fictieve gemeente Demodam geeft daar informatie over. Voorbeelden laten zien hoe je componenten tot bruikbare diensten kunt samenvoegen. Een platform waarop initiatieven, resultaten, toepassingen in schijnwerpers staan en vooral waar mensen en organisaties elkaar treffen, samenwerken en hergebruik stimuleren. Het doel is om het vliegwiel van samenwerking en hergebruik in gang te zetten. 3 hackathons helpen om samen sneller te innoveren. De aanvraag is gericht op het bestendigen van de hackathons: van het eerste resultaat naar `klaar voor breed gebruik’.
3. Duurzaam Hergebruik van Ruimtelijke Data
Initiatiefnemers: gemeente Amsterdam (regie), Waterlands Archief, Stadsarchief Amsterdam, Technische Universiteit Eindhoven, RWTH Aachen University, Universiteit van Amsterdam, Waternet, Picturae, Bvolve en GOBAR.
Beschrijving
Burgers en ondernemers kunnen bouwaanvragen en ruimtelijke plannen digitaal indienen. Steeds vaker kan dat in met bouwinformatiemodellen. Eenduidige landelijke criteria moeten zorgen dat deze modellen op lange termijn voor de hele gemeenschap bruikbaar blijven. Die criteria moeten laagdrempelig toetsbaar zijn.
Het kost de gemeente Amsterdam 6 miljoen per jaar om de technische staat van haar bruggen actueel gedocumenteerd te houden. Dit projectvoorstel voorziet in het besparen van maatschappelijke kosten door onnodig informatieverlies. De auteursrechten worden geborgd door de mogelijkheid om de modellen bij de bron te bewaren.
4. Dynamic Digital Twin voor Riolering
Initiatiefnemers: gemeenten Groningen (regie), Breda, Den Haag, Rotterdam, Stichting RIONED, Future Insight, Nelen & Schuurmans.
Beschrijving
Riolering; een cruciale infrastructuur die meestal soepel werkt. Knelpunten hebben veel impact op de leefomgeving. Het ontwerp en beheer van riolering is complex; meldingen van burgers zijn een belangrijke bron aan informatie. Die meldingen kunnen nog niet gekoppeld worden aan actualiteiten (hoosbuien, droogte, storingen), onderhoud, prestaties, en ontwerpscenario’s. Dit maakt het proces inefficiënt en kostbaar. Een Dynamic Digital Twin brengt al die processen bij elkaar. Door het gebruik van open standaarden kunnen alle gemeenten het kunnen gebruiken. Zo wordt rioleringsbeheer efficiënter en effectiever, kan onze openbare ruimte eenvoudiger toekomstbestendig worden ingericht, en worden kennis en inbreng van burgers optimaal benut.
5. Integraal klantbeeld voor inwoners, ondernemers en ambtenaren
Initiatiefnemers: gemeenten Den Haag (regie), Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Tilburg, Haarlem en VNG en Dimpact.
Beschrijving
Inwoners verwachten meer en meer dat dienstverlening persoonlijker, toegankelijk en op maat is. Dat vraagt aan de achterkant om een moderne informatievoorziening. Dit voorstel bundelt de initiatieven binnen Nederland die werken aan MijnOmgevingen, naar een herbruikbare MijnOmgeving. Een die de klant centraal stelt en een integraal klantbeeld biedt voor inwoners, ondernemers en ambtenaren. Deze backend voor de MijnOmgeving is onderdeel van de doelarchitectuur van de 6 deelnemende gemeenten en van de leden van Dimpact (i4Sociaal). Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met opschaling. Het project levert een technische referentie architectuur (TRA) op en een eerste versie van een generieke backend voor een MijnOmgeving.
6. KetenTestDorp
Initiatiefnemers: Rijksdienst voor het wegverkeer (regie), Centrum Informatiebeveiliging en Privacybescherming (CIP), UWV, SVB, Belastingdienst, Logius, BKWI, RvIG.
Beschrijving
KetenTestDorp moet Nederlandse uitvoeringsorganisaties ondersteunt in het uitvoeren van ketentesten over organisaties heen. Bijvoorbeeld een ketentest van een nieuwe verhuisapp waarbij MijnOverheid, DigiD, Berichtenbox, gemeente, BRP, BAG, Belastingdienst Toeslagen en de woningbouwcorporatie betrokken zijn.
7. KISS
Initiatiefnemers: gemeenten Deventer (regie), Enschede, Utrecht en Zwolle.
Beschrijving
De ambitie van KISS is toegankelijke en persoonlijke dienstverlening aan inwoners en ondernemers. Gemeenten Deventer, Enschede, Utrecht en Zwolle willen binnen 1 jaar een open source oplossing voor klantinteractie ontwikkelen. Een klant moet naadloos kunnen switchen tussen zelfservice en een servicegesprek via verschillende kanalen. Resultaat: de klant is in beeld en gemeenten kunnen hem direct en goed verder helpen. De Common Ground principes worden gevolgd, de gemeenten zetten maximaal in op hergebruik en transparantie.
8. Melding klaar, starten maar! (project is gestopt)
Initiatiefnemers: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (regie), gemeente Schagen, Waterschap de Dommel, SIM groep en GeodanFlolegal.
Beschrijving
Meer dan 100.000 meldingen zijn van initiatiefnemers met een eenvoudig initiatief over bijzondere wetgeving (waaronder APV) en de omgevingswet. Een klein evenement, het aanpassen van een beschoeiing of het melden van een inrit. Zij krijgen daar direct toestemming voor. De applicatie ‘Melding klaar; starten maar’ wijst de initiatiefnemer de weg in de wet- en regelgeving van de overheid. Zij levert de melding direct af bij de betrokken overheden die deze melding afhandelen en omzetten in een toestemming.
9. Openbare Ruimte Beeldherkenning Service
Initiatiefnemers: gemeenten Amsterdam (regie), Utrecht, VNG, Universiteit van Utrecht, Hogeschool Utrecht, SensorLab, ProAct en De Waag.
Beschrijving
Kapotte stoeptegels, verkeerd geplaatst afval of scheve straatlantaarns. De burger doet jaarlijks miljoenen meldingen over de openbare ruimte. Hoe kunnen gemeenten proactief en efficient de openbare ruimte beheren door gebruik te maken van beelden uit de openbare ruimte? Zonder dat de privacy van inwoners wordt geschaad? Dit project levert een duurzame schaalbare toepassing op, waarmee kunstmatige intelligentie automatisch objecten op de beelden kan herkennen. Daarbij worden persoonlijke gegevens verwijderd. Het project waarborgt de Common Groundprincipes; de andere gemeenten kunnen de toepassing eenvoudig inzetten. Met het project houden gemeenten zelf de regie over hun data en borgen openheid en transparantie over de algoritmes die de data verwerken.
10. Open data coöperatie Landschapselementen
Initiatiefnemers: provincies Gelderland (regie) en Overijssel, gemeente Bronckhorst en Coöperatief Boomregister U.A.
Beschrijving
Het unieke Nederlandse landschap staat onder druk. Dit heeft negatieve gevolgen voor cultuurwaarde, biodiversiteit en opslag van CO2. Bij lopende initiatieven om het landschap te versterken, ontbreekt het aan goede informatie over de status van het landschap. Informatie is schaars en sterk versnipperd onder publieke en private organisaties. Deze pilot start een open coöperatie waar tientallen bronhouders samenwerken aan een zelflerend monitoringsysteem. De ervaring en technische kennis vanuit de bestaande coöperatie Boomregister is het startpunt. De ambitie is om door te groeien naar een landelijke open-datacoöperatie voor landschapselementen waaraan iedereen kan deelnemen.
11. Platform Digitale Buurtpreventie
Initiatiefnemers: gemeente Utrecht (regie), Politie, Openbaar Ministerie en de 39 gemeenten in Midden-Nederland (samenwerkend in Bureau Regionale Veiligheidsstrategie).
Beschrijving
Midden-Nederland wil de buurtpreventie een digitale component geven. Zo versterkt de regio met inwoners de weerbaarheid tegen digitale criminaliteit. In iedere gemeente wonen mensen die hun kennis en kunde graag inzetten om hun buren te adviseren over digitale weerbaarheid. De gemeenten gaan die inwoners faciliteren we met een digitaal platform en up-to-date kennis vanuit de politie (cybercrimeteam en digitale wijkagenten). Een nieuw en eigentijds hoofdstuk aan de regierol op lokale veiligheid.
12. Proof of Provenance voor communicatie vanuit overheden, erfgoed- en media-instellingen
Initiatiefnemers: NPO (regie), Koninklijke Bibliotheek, VPRO, KRO-NCRV, Nederlands instituut voor Beeld en Geluid, Waag, stichting Privacy by Design, Radboud Universiteit, stichting Public Spaces.
Beschrijving
Desinformatie bestrijden door de authenticiteit van berichtgeving te borgen met digitale certificaten.
13. Regie na overlijden: heb jij het goed geregeld als het straks Schluss is?
Initiatiefnemers: Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (regie), Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, Stichting Ontwikkeling Schluss, De Volksbank en Coöperatie DELA.
Beschrijving
De partijen werken aan een proof-of-concept van de digitale kluis. Daarmee krijgt de burger een centrale positie binnen het data-ecosysteem rond de use case ‘Overlijden en afwikkeling van nalatenschappen’. Een burger kan op een veilige manier een vertegenwoordiger aanwijzen die na het overlijden administratieve zaken kan regelen. Privacy by design op basis van moderne, bewezen techniek. Deze gevalideerde oplossing dient als organisatorische en technische blauwdruk voor opschaling naar andere levensgebeurtenissen op het scheidsvlak van burger, overheid en privaat.
14. RITA: Inclusieve toegankelijkheid tot Rijksoverheid dienstverlening
Initiatiefnemers: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (regie) en Logius.
Beschrijving
E-factureren naar de Rijksoverheid is verplicht en biedt veel voordelen. Een manier om e-facturen naar de Rijksoverheid te sturen, is via een leveranciersportaal. Er is geen extra ondersteuning voor ondernemers die moeite hebben met het lezen van de aangeboden informatie en/of het registratieproces. Daar brengen we verandering in, te beginnen met een prototype met en voor twee persona’s uit de ondernemersdoelgroep die extra ondersteuning nodig hebben om e-facturen te versturen. Deze persona’s gaan in gesprek met assistent RITA, die de spraak begrijpt en hierop reageert. RITA zorgt ervoor dat ondernemers niets hoeven te lezen of in te typen om te kunnen e-factureren met het Rijk.
15. Samenwerkingsmodel herbruikbare basisonderdelen voor overheidsbrede dienstverlening
Initiatiefnemers: Gebruiker Centraal (ICTU – regie), gemeenten Den Haag, Utrecht, Rotterdam, VNG-Realisatie, Dimpact, Wigo4it, provincie Zuid-Holland, DSO en DUO.
Beschrijving
Gebruiker Centraal werk met het NL Design System aan een betere online dienstverlening van de overheid. Met de pilot ‘Samenwerkingsmodel herbruikbare basisonderdelen voor overheidsbrede dienstverlening’ beproeft de community de inrichting van samenwerking over overheidsorganisaties heen binnen 1 centraal systeem. Ze toetst het nieuwe samenwerkingsmodel en de nieuwe white-label architectuur in verschillende organisaties. Distributed ontwikkeling biedt een innovatieve manier van samenwerken. Als resultaat van de pilot ontstaat zowel inzicht in de werking van de architectuur als in de eisen en mogelijkheden van distributed ontwikkeling.
16. Via datagedreven burgerwetenschap, naar duurzame mobiliteit en betere luchtkwaliteit (project is gestopt)
Initiatiefnemers: gemeente Eindhoven (regie), provincie Noord-Brabant, Radboud Universiteit Nijmegen en Universiteit Leiden.
Beschrijving
Verduurzaming van mobiliteit en verbetering van luchtkwaliteit zijn belangrijke thema’s in Eindhoven, regio en provincie. Doel is om het reisgedrag blijvend te verminderen, actiever en schoner te maken. Door nauwe samenwerking tussen reizigers, overheid en werkgevers wordt reisgedrag door reizigers zelf in kaart gebracht. De uitkomst worden vertaald naar de betekenis voor individu en gemeenschap. Met dit inzicht worden andere vervoerswijzen en vervoersarrangementen aangeboden, maatwerkvoorstellen gemaakt per reizigers doelgroep, ander reisgedrag voorgesteld per reiziger en de gevolgen opnieuw gemeten. Met deze ‘burgerwetenschap’ is het de bedoeling direct aan te sluiten op de leefwereld van de burger, breed draagvlak te creëren en te zorgen voor duurzamere mobiliteit en schonere lucht.
17. Virtuele Assistent
Initiatiefnemers: Instituut Fysieke Veiligheid (regie), veiligheidsregio’s Fryslan, Groningen, Noord- & Oost-Gelderland en Utrecht.
Beschrijving
Er is veel informatie beschikbaar voor het bestrijden van crises en grote incidenten. Incidenten worden steeds complexer. Toch blijft de aanpak vooral gebaseerd op menselijke kennis en ervaring. Door tijdsdruk blijft een groot aantal bronnen onbenut, en kan essentiële informatie gemist worden. Na een succesvolle PoC wordt een prototype van een virtuele assistent (VA) ontwikkeld. Die combineert met AI-technieken databronnen tot een netwerkanalyse rond een incidentlocatie. Ook bouwt de VA een situatiebeeld en handelingsperspectief op gebaseerd op eerdere leerervaringen. De deelnemende veiligheidsregio’s en het IFV willen het prototype verder ontwikkelen en implementeren. Dat draagt bij aan een effectieve aanpak van crisis en grote incidenten en daarmee voor een veiliger Nederland.
18. Virtuele assistent GEM
Initiatiefnemers: gemeenten Tilburg (regie) en Utrecht, Dienstverlening Drechtsteden, Vereniging directeuren publiekszaken en A&O fonds gemeenten.
Beschrijving
De Virtuele Assistent Gem is voor 17 miljoen inwoners aanspreekbaar, inzetbaar in alle klantcontact kanalen en 24/7 beschikbaar. De innovatie in 2021 is de ontwikkeling op het digitale ecosysteem, omnichannel, inclusieve dienstverlening en begrijpelijke en toegankelijke dialogen voor alle inwoners.
19. Voorspellen veilig zwemwater
Initiatiefnemers: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (regie), Deltares, NIOO-KNAW.
Beschrijving
Door klimaatverandering stijgt de overlast door blauwalgen. Zwemlocaties zullen vaker en langer gesloten zijn. Tegelijkertijd is er meer behoefte aan verkoeling. Het bemonsteren van alle 883 aangewezen zwemwaterlocaties in Nederland is echter een bewerkelijke klus. Zelfs bij blauwalgenoverlast wordt hooguit 1x per week bemonsterd. Het NIOO, Deltares en KNMI maken door slim combineren van bestaande weer-, water- en blauwalgmodellen een praktisch toepasbaar verwachtingsmodel: een `blauwalgdashboard’. Het dashboard zorgt ervoor dat provincie en/of waterbeheerder:
- meerdere keren per week het risico op normoverschrijding kan bepalen
- bemonstering effectiever en risicogestuurd kan worden
- zwemwater eerder kan openen na overlast.
20. WaterWegWijs
Het Waterschapshuis, samen met 14 Waterschappen: DOD, Fryslan, Rijn en IJssel, HHSK, Limburg, Rijnland, Vallei en Veluwe, Waternet, Rivierenland, Zuiderzeeland, HDSR, Aa en Maas, De Dommel en De Brabantse Delta.
Beschrijving
De waterschappen willen burgers informatie op maat aanbieden. Interessante informatie en antwoorden op burgervragen staan vaak versnipperd of verstopt op de websites van de waterschappen en andere organisaties. Dit project wil die informatie voor burgers gaan bundelen. Op basis van iemands locatie kun je via een app en/of website gepersonaliseerde informatie aanbieden. Denk hierbij aan informatie over grondwaterstanden, waterkwaliteit van vijvers/plassen en actuele lucht- en satellietfoto’s.