In de eerste fasen van een project ben je bezig met wensen en eisen, gewenste resultaten en ontwerp. Dit is hét moment om na te denken over digitale toegankelijkheid. Gebruik deze bronnen om te ontdekken hoe je dat aanpakt.
In het kort
Digitale toegankelijkheid voeg je niet nog even aan het eind van een project toe. Dat wordt vaak heel duur. En soms is het niet eens mogelijk. Het is veel efficiënter om het onderwerp al in de eerste fasen van een project centraal te stellen. Want dan maak je betere keuzes.
Projectfasen waarin je aan toegankelijkheid moet denken
Een paar voorbeelden van hoe je digitale toegankelijkheid mee kunt nemen in de eerste fasen van een digitaal project:
- Inkoop of aanbesteding: Je kunt veel problemen voorkomen door direct te kiezen voor een leverancier die bewezen toegankelijk kan werken. Maak daar duidelijke afspraken over; neem toegankelijkheid op in je pakket van eisen. Zorg dat je heel specifiek beschrijft waar het eindproduct aan moet voldoen, en neem daarbij de wettelijke eisen als uitgangspunt.
- Planning: Om te weten of het product waar je aan werkt toegankelijk wordt, moet je veel testen. Je kunt daar het beste al snel mee beginnen. Zelfs het ontwerp en concept kun je al laten toetsen op toegankelijkheid. Afhankelijk van het project kan het zinvol zijn om intern testers op te leiden. Om te voldoen aan de wettelijke eisen moet je minimaal elke 3 jaar je hele website of app (laten) toetsen. Na elke toets moet je waarschijnlijk wijzigingen door laten voeren door je leverancier of redacteuren. Plan dus vanaf de start tijd in voor testen en verbeteren.
- Concept: Heb je een innovatief idee voor een app? Wil je een website maken om een bepaalde dienst te leveren? Het is heel zinvol om al in de conceptfase ervaringsdeskundigen mee te laten denken over de toegankelijkheid van jouw idee. Zij kunnen je helpen op een andere manier naar je product te kijken. Dat leidt tot creatieve oplossingen en nieuwe invalshoeken.
- Doelgroep: Bij het opstellen van persona’s, use cases en klantreizen kun je direct mensen met een beperking meenemen. Zo denk je vanaf het begin ook aan de behoeften van deze doelgroepen.
- Ontwerp: Toegankelijkheid gaat niet alleen over de kwaliteit van de code. Het zit hem ook in de vormgeving. Zo zijn bepaalde kleurencombinaties niet toegankelijk voor mensen die kleurenblind zijn. Laat je ontwerp nog vóór het is omgezet in code toetsen op toegankelijkheid. Zo voorkom je dure aanpassingen achteraf.
Bronnen
Magazine Forum Standaardisatie
Het online magazine ‘Digitale toegankelijkheid, hoe pak je dat aan’ van Forum Standaardisatie laat zien hoe organisaties aan de slag kunnen met het onderwerp digitale toegankelijkheid langs drie lijnen van actie: informeren, ondersteunen en handhaven.
Brochure VNG
De visie op overheidsdienstverlening was tot een aantal jaren geleden ‘digitaal, tenzij…’. Inmiddels is dat veranderd in ‘digitaal waar het kan en persoonlijk waar het moet’. Het besef is er namelijk dat niet iedereen mee kan of wil in de digitale transformatie. Gemeenten zijn dan ook meer dan ooit op zoek naar kennis en inspiratie om inclusiever te worden in hun dienstverlening.
Brochure (Digitale) Inclusie: Aan de slag met gemeentelijke dienstverlening
Persona's W3C
W3C (de organisatie achter de internationale toegankelijkheidseisen) heeft persona’s ontwikkeld van webgebruikers met beperkingen. De persona’s helpen bij het begrijpen van én communiceren over belangrijke toegankelijkheidseisen: waar lopen mensen met verschillende beperkingen tegenaan?
Tipkaarten Optimaal Digitaal
Optimaal Digitaal biedt meer dan 100 tipkaarten voor het verbeteren van (online) overheidsdienstverlening. De tips zijn gebaseerd op onderzoek en interviews met professionals die binnen en buiten de overheid werken. De tipkaarten bevatten voorbeelden, een uitleg waarom het werkt, onderbouwing uit onderzoeken en handige links naar andere relevante informatie.
Posters Gebruiker Centraal
Gebruiker Centraal biedt posters aan met tips voor het ontwerp van toegankelijke dienstverlening. Er is bijvoorbeeld een poster over ontwerpen voor gebruikers met dyslexie, een fysieke of motorische beperking en laaggeletterdheid.
Community's over digitale toegankelijkheid
Soms is het fijn om je ervaringen met anderen te delen en laagdrempelig hulp te kunnen vragen. Een online community is dan ideaal.
- Kenniscommunity Digitaal Toegankelijk van Pleio – Deze community op Pleio is er voor overheden die elkaar willen helpen door vragen, ervaring en kennis uit te wisselen over het publiceren van toegankelijke informatie.
- Forumgroep Digitale Toegankelijkheid van VNG – Een community voor medewerkers van gemeenten.
Webinars over toegankelijkheid
Voor wie in het onderwerp digitale toegankelijkheid wil duiken, zijn vele webinars beschikbaar:
- Overheidssites toegankelijk voor iedereen – Bij dit webinar van Osage en Pleio van 14 mei 2020 worden veel tips en adviezen gegeven over het toegankelijk maken van overheidswebsites. Er wordt onder andere gesproken over techniek, vormgeving, begrijpelijke content en toegankelijke pdf’s.
- Roadshow DigiToegankelijk: 1. Wat houdt de wettelijke verplichting in? – Kristian Mul van Logius vertelt meer over de wettelijke verplichting voor overheidsorganisaties om hun websites en apps toegankelijk te maken.
- Roadshow DigiToegankelijk: 2. Hoe stel ik een toegankelijkheidsverklaring op? – Raph de Rooij van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) praat je bij over de toegankelijkheidsverklaring.
- Roadshow DigiToegankelijk: 3. Hoe test ik mijn website? – Eric Velleman van Stichting Accessibility vertelt over het testen van websites.
- Roadshow DigiToegankelijk: 4. Hoe richt ik mijn organisatie in? – Iacobien Riezebosch van Firm Ground legt uit wie binnen de organisatie wat moet doen om digitaal toegankelijk te werken.
- Roadshow DigiToegankelijk: 5. De toegankelijkheidsnorm en technische eisen – Jeroen Hulscher legt uit wat de regels zijn en hoe je ervoor zorgt dat jouw website of app toegankelijk is en blijft.
- Meerdere webinars van Gebruiker Centraal – Bij Gebruiker Centraal kun je webinars terugkijken over toegankelijkheid, direct duidelijke communicatie en het NL Design System.
- Ieder(in): 1. Inclusief ontwerpen van je (gemeente)website – Wat betekent digitale inclusie precies en hoe kunnen overheden en ervaringsdeskundigen samenwerken bij het verbeteren van webtoegankelijkheid?
- Ieder(in: 2. Werken met een team van ervaringsdeskundigen – Alles over werken met een digitaal testteam van ervaringsdeskundigen. Hoe zet je zo’n team op? Hoe organiseer je een gebruikerstest?
- Meerdere webinars van VNG – Kijk webinars van VNG terug over onderzoeksrapporten, de toegankelijkheidsverklaring, actieve openbaarmaking, ervaringsdeskundigen, het Besluit digitale toegankelijkheid overheid en pdf’s.
