Je oriënteren op een ander huis en verhuizen is voor ieder mens weer anders. Sommige mensen willen graag weten welke (financiële) verplichtingen ze hebben bij het wonen op een bepaald adres. Anderen willen overzicht en inzicht in een verhuisproces in hun (nieuwe) gemeente. In alle gevallen geldt dat de informatie relevant moet zijn. Mensen moeten zich goed geholpen voelen en weten wat ze zelf moeten doen.
Inzichten uit onderzoek
Hoe kan de overheid mensen meer overzicht en hulp bieden tijdens het verhuisproces?
Hoe ervaren mensen het proces als ze een huis gaan kopen of huren? En tegen welke problemen lopen ze aan? Welke rol heeft de overheid tijdens zo’n verhuisproces? Deze vragen stonden centraal in het onderzoek ‘Hoe kan de overheid mensen meer overzicht en hulp bieden tijdens het verhuisproces?’ Op deze pagina lees je de belangrijkste inzichten.
Doel onderzoek
- Inzicht verkrijgen in hoe mensen het verhuisproces (koop en huur) ervaren en welke knelpunten zij ervaren;
- Inzicht krijgen in de rol van overheidsinformatie en -dienstverlening tijdens het verhuisproces.
Het verhuisproces omvat veel fases waarin de overheid een rol kan spelen
Mensen geven aan dat het verhuisproces al start in de oriëntatiefase (het zoeken van een huur- of koophuis). En pas eindigt bij het afhandelen van de laatste financiële zaken rondom de verhuizing. Bijvoorbeeld het betalen van de waterschapsbelasting als men al maanden op het nieuwe adres woont. Gedurende het hele verhuisproces zien mensen een rol voor de overheid als informatieverstrekker of dienstverlener.
Begin verhuisproces geeft veel stress, grote behoefte aan (financieel) overzicht
Mensen die gaan verhuizen ervaren vooral in het begin van het verhuisproces veel stress. Ze hebben nog geen overzicht van de zaken die ze allemaal moeten regelen. Ze zijn bang om iets te vergeten. Ook geven ze aan behoefte te hebben aan:
- een overzicht over welke specifieke kosten (naast de hoogte van de hypotheek of huurkosten) horen bij het huren/kopen van een huis in een specifieke gemeente, en ook wanneer deze kosten te verwachten zijn;
- een overzicht van faciliteiten in een wijk, zoals scholen, crèches et cetera;
- een overzicht over regels in gemeentes, over bijvoorbeeld grofvuil.
Deze informatie helpt hen bij het maken van een keuze voor een gemeente of wijk. Mensen hopen deze informatie te kunnen vinden op een speciale pagina op de website van een gemeente. Of verwachten dat er voor woningzoekenden een speciale bijeenkomst wordt georganiseerd. Ze verwachten daarin een proactieve houding van de gemeente.
Mensen missen een betrouwbaar centraal punt voor informatievoorziening
Mensen ervaren de beschikbare informatie over het verhuisproces als versnipperd. Verschillende partijen en instanties bieden informatie of tools aan over afzonderlijke fases van het verhuisproces. Mensen missen een partij die al deze informatie en tools met elkaar verbindt op 1 centraal punt.
Zo’n centraal punt zou overzicht en vertrouwen geven en het verhuisproces minder chaotisch maken. Mensen hopen dat de overheid dat centrale informatiepunt kan bieden, omdat de overheid in hun ogen een betrouwbare en onafhankelijke partij is. De bekendheid van de beschikbare persoonlijke overzichten (huis kopen en huis huren) die nu op de website rijksoverheid.nl staan is erg laag. Deze overzichten worden (na het tonen ervan) over het algemeen wel positief beoordeeld.
Mensen missen relevante persoonlijke informatie
Verhuizen is voor ieder mens weer anders. De een wil graag weten wat diens rechten zijn als hij, zij of die moet verhuizen door een handicap. De ander heeft kennis nodig over de stappen die moeten worden gezet in een specifieke gemeente. Mensen willen zoveel mogelijk persoonlijke informatie die goed aansluit bij de eigen situatie. Informatie op maat over specifieke situaties is voor mensen moeilijk vindbaar.
Informatie over verduurzamen huis is zeer gewenst
Steeds meer mensen willen hun huis verduurzamen, maar weten niet goed wat ze allemaal kunnen doen. En welke subsidies ze hiervoor kunnen krijgen. Ze hopen hierover informatie te vinden bij de gemeente.
Onderzoeksverantwoording
- Methode: WhatsApp-studie en 4 focusgroepen van 120 minuten
- Doelgroep: mensen in een verhuisproces
- Selectiemethode: telefonisch uitgenodigd. Selectie door: extern partnerbureau
- Steekproef: totaal 24 respondenten. Uitsplitsingen:
- Huurhuis, begin verhuisproces: 6
- Huurhuis, einde verhuisproces: 6
- Koophuis, begin verhuisproces: 6
- Koophuis, einde verhuisproces: 6
- Periode: het onderzoek heeft plaatsgevonden in september 2019
- Uitgevoerd door: SMAR
- In opdracht van: Programma Mens Centraal
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met Mireille van Twuijver: m.twuijver@minaz.nl
Werkwijze en betrokken organisaties
Samen met verschillende overheidsorganisaties wordt aan oplossingen gewerkt die voor mensen het verschil maken.
Samenwerken aan oplossingen voor mensen die verhuizen
De problemen die spelen rond een verhuizing zijn in verschillende werksessies besproken en aangevuld met medewerkers uit verschillende gemeenten en uitvoeringsorganisaties. Samen hebben ze nagedacht over mogelijke oplossingen voor mensen die gaan verhuizen. Inzichten uit het onderzoek zijn verwerkt in persoonlijke overzichten: Op kamers: wat moet ik regelen?, Woning huren: wat moet ik regelen?, Woning kopen: wat moet ik regelen?, Hypotheek aanvragen: wat moet ik regelen? De oplossingen zijn gedeeld met de betrokken organisaties voor verdere uitwerking.
Betrokken organisaties
- Gemeente Apeldoorn
- Gemeente Groningen
- ICTU
- Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA)
- Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (DVVB)
- Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvG)
- Vereniging Directeuren Publieksdiensten
- Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
Bijbehorend onderzoek
Verkennend onderzoek naar de levensgebeurtenis verhuizen. Dit onderzoek is uitgevoerd om de leefwereld van mensen die gaan verhuizen in kaart te brengen. In hoeverre weten Nederlanders bij een verhuizing wat ze zelf moeten regelen? En zijn ze bang om dingen over het hoofd te zien?
