Het toenemende belang van het internet heeft onze economie en samenleving veranderd. Waar eerst werd aangenomen dat het internet zou zorgen voor meer gelijkheid, blijkt steeds meer en meer dat het juist heeft geleid tot verdere marginalisering van uitgesloten groepen en gebieden.
Dat concludeert promovendus Koen Salemink, onderzoeker en docent van de Rijksuniversiteit Groningen, in zijn onderzoek ‘Digitale Marges’. Salemink promoveerde op 22 september aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen.
Ruimtelijk en sociaal ongelijk verdeeld
In zijn onderzoek gebruikt Salemink de term Digitale Marges voor digitaal uitgesloten gemeenschappen. Het internet kan alleen bijdragen aan een meer gelijke samenleving als wordt voldaan aan twee belangrijke voorwaarden, zo beredeneert Salemink: ‘Ten eerste moeten alle mensen beschikken over een adequate materiële toegang tot internet. Ten tweede is het van belang dat mensen beschikken over de juiste kennis en vaardigheden om effectief van het internet en internetdiensten gebruik te kunnen maken.’ Volgens Salemink wordt aan deze voorwaarden momenteel niet voldaan: ‘Materiële toegang en kennis en vaardigheden zijn ruimtelijk en sociaal ongelijk verdeeld.’
Breedbandinitiatieven
Salemink bespreekt in zijn onderzoek de vraag hoe burgers op het platteland initiatieven starten en beheren voor de aanleg van breedband. Hij bespreekt de huidige situatie, die niet rendabel is: ‘Zonder snel internet wordt het platteland een onaantrekkelijke vestingplaats voor zowel bewoners als bedrijven. Door gebrekkig internet blijft het economisch potentieel van die regio’s nu onbenut. Overheden moeten meer doen om uitgesloten gemeenschappen aan te sluiten op snel internet.’
Kapitaal, capaciteiten en lef
Salemink wijst in zijn onderzoek op het verschil tussen gemeenschappen die digitale exclusie overwinnen doordat ze beschikken over het vereiste kapitaal, de capaciteiten en het lef om risico’s te nemen bij het nemen van zelfregie. En de minder kapitaalkrachtige gemeenschappen. Want, zo stelt Salemink, niet álle gemeenschappen zijn in staat digitale exclusie op eigen kracht te overwinnen: ‘Geografische verschillen zijn nog steeds van belang in deze tijden van snelle digitalisering’.
