De Belgische overheid beschouwt de broncode van softwareoplossingen van of voor haar openbare diensten als openbare informatie die ze op verzoek beschikbaar moet stellen. “Burgers hebben legitieme vragen over hoe programma’s werken, bijvoorbeeld over software die wordt gebruikt om belastingen te berekenen.” Zo legde een adviseur van de Belgische minister van Digitale Zaken uit aan het Open Source Observatory van de Europese Commissie. “Bovendien stelt het beschikbaar stellen van de software burgers en bedrijven in staat om de software te hergebruiken, nieuwe ideeën te ontwikkelen en in ruil daarvoor te delen.” Voorbeelden hiervan zijn softwareprogramma’s voor het Belgische elektronische identificatiesysteem en het OpenFed web content-managementsysteem – gebaseerd op open-sourcesysteem Drupal -van de federale overheid. De federale overheid wil nu met de Belgische regionale overheden bespreken hoe ze aan dergelijke verzoeken tegemoet gaan komen. “Dit vereist een duidelijke wettelijke basis, als onderdeel van de regels voor open data”, stelt de Belgische overheidsadviseur.
Aanpassing Richtlijn
België stelde afgelopen zomer wijzigingen voor aan de Europese richtlijn voor open data en het hergebruik van overheidsinformatie. Deze richtlijn staat bekend als de PSI-richtlijn. Volgens de Belgische overheid moet deze richtlijn ook expliciet algoritmen en computerprogramma’s omvatten. Uiteindelijk werd na besprekingen met andere EU-lidstaten, als compromis de volgende zin aan de inleiding van de richtlijn toegevoegd: “Lidstaten kunnen de toepassing van deze richtlijn uitbreiden tot computerprogramma’s.” Nederland ondersteunt de ambitie in de aanpassing van de richtlijn, schreef staatsecretaris van Economische Zaken en Klimaat Mona Keijzer eind 2018al in een brief aan de Tweede Kamer. Ook de Nederlandse overheid streeft in haar beleid rond open data en open source dat overheidsinformatie en software zoveel mogelijk voor iedereen beschikbaar en toegankelijk is.
België als tweede land
De nieuwere versie van de richtlijn, inmiddels de ‘Open Data-richtlijn’ genoemd, is sinds 16 juli van kracht. Europese richtlijnen worden omgezet naar nationale wetgeving. België is de tweede EU-lidstaat die software als overheidsinformatie beschouwt. In 2016 keurde Frankrijk zijn wet voor een digitale republiek (République Numérique) goed. Daarmee breidde het land het principe ‘open by default’ (in het Nederlands: ‘open tenzij…’) uit met broncode.
