De vergaande surveillance van Facebook en Google is een fundamentele bedreiging voor de mensenrechten. Zo waarschuwt Amnesty International in het onlangs verschenen rapport ‘Surveillance giants’. Het huidige bedrijfsmodel van Facebook en Google is volgens de mensenrechtenorganisatie niet verenigbaar met onder andere het recht op privacy.
Surveillance model
“Google en Facebook domineren ons moderne leven. De bedrijven vergaren ontzettend veel macht over de digitale wereld door persoonlijke informatie van miljarden mensen te verzamelen en er geld mee te verdienen. Hun controle over ons digitale leven schaadt verschillende mensenrechten”, zegt Kumi Naidoo, secretaris-generaal van Amnesty International. Hij waarschuwt dat de miljarden gebruikers van Facebook en Google met hun persoonlijke gegevens betalen. “Zij worden constant gevolgd op het web en in de fysieke wereld.” Amnesty stelt dat Facebook en Google voor een surveillance-bedrijfsmodel hebben gekozen. Dat is van invloed op de privacy, de vrijheid van meningsuiting en andere mensenrechten. “De technologie achter internet is niet onverenigbaar met deze rechten. Maar het bedrijfsmodel van Facebook en Google is dat wel.”
Overheidsingrijpen
Amnesty wil dat overheden in actie komen. Als eerste stap moeten regeringen wetten vaststellen om ervoor te zorgen dat de toegang tot sociale-media niet afhankelijk is van ‘toestemming’ voor het verzamelen, verwerken of delen van hun persoonlijke gegevens. Daarnaast moeten nieuwe sterke data-beschermingswetten mensenrechten centraal stellen. Toezichthouders moeten in staat worden gesteld om overtredingen goed te kunnen onderzoeken. Verder wil Amnesty Facebook en Google verantwoordelijk houden voor de schade die hun algoritmische systemen (AI) veroorzaken. Google en Facebook krijgen van Amnesty het advies om hun bedrijfsmodel aan te passen naar een model dat mensenrechten respecteert. Facebook laat in een reactie weten dat het zich niet in de bevindingen van Amnesty kan vinden en stelt dat de werkwijze van het bedrijf niet in strijd met mensenrechtenprincipes is.