Het gebeurt steeds minder dat burgers worden geconfronteerd met berichten van de overheid gericht aan overleden personen. Voordat het probleem helemaal is opgelost is er nog een lange weg te gaan, zo blijkt uit een brief die Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen aan staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft gestuurd.
Berichtenbox
De overheid zoekt naar oplossingen om te voorkomen dat nabestaanden e-mails zien die gericht zijn aan een overledene. Toch komen voorbeelden uit de praktijk nog vaak genoeg voor. Nabestaanden ontvangen post van hun overledene. Bijvoorbeeld: ‘”Al zes keer ontvang ik post van de Belastingdienst dat mijn echtgenoot post heeft in zijn Berichtenbox terwijl hij op 25 februari 2018 is overleden. Na vier keer heb ik de Belastingdienst nabestaanden gebeld maar de dame vertelde mij dat die post over de belastingen van 2017 ging. Ik heb het drie keer gezegd. Hij kan de berichten niet lezen want hij is overleden. Helaas helpt ook dat niet! Nu weer een bericht aan mijn man en een herinneringsmail dat hij zijn bericht nog niet heeft gelezen. Ik word hier erg nerveus van wat moet ik doen?’
De overheid heeft voor de lange termijn nagedacht over mogelijkheden voor nabestaanden om digitaal de zaken van de overledene af te wikkelen via MijnOverheid. Voor de ombudsman geldt dat de overheid bij alle (geplande) verbeteracties de behoeften van de nabestaanden centraal moet stellen. Van Zupthen geeft aan dat uit signalen van nabestaanden blijkt dat zij de behoefte hebben, dat de overheid bij verbeteringen, rekening houden met zaken digitaal willen regelen én nabestaanden die dat liever op papier doen. Kortom, bied een oplossing voor zowel digitaal als niet digitaal vaardigen!
Onnodige spanning
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen geeft in zijn brief aan staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een aantal voorbeelden aan. Burgers begrijpen volgens de ombudsman vaak niet hoe het kan dat de overheid nog berichten naar de Berichtenbox van een overledene stuurt. De overheid is toch op de hoogte van het overlijden? Doordat de nabestaanden geen toegang tot de Berichtenbox hebben maar wel kunnen zien dat er ongelezen berichten in de inbox zijn, geeft dat onnodige spanning. Burgers weten niet tot wie zij zich moeten richten om het berichtenverkeer naar hun overledene te stoppen. Tot nu toe is er onvoldoende hulp geboden door overheidsinstanties. Daar moet verandering in komen!
Bewust
De overheid was zich al langer bewust van de knelpunten waarmee nabestaanden door de voortschrijdende digitalisering van de overheidsdienstverlening te maken krijgen. Al enkele jaren bestaat de gedachte om een
nabestaandenmachtiging vorm te geven. De Nationale Ombudsman besprak met het Ministerie van BZK, Logius en de Belastingdienst welke verbetermogelijkheden zij zagen voor de korte en de langere termijn. Bij deze gesprekken kwamen gaandeweg een aantal activiteiten naar voren. Deze activiteiten waren ook onderwerp van gesprek tijdens een ronde tafelgesprek dat het Ministerie van BZK organiseerde. Aan dit ronde tafelgesprek namen vertegenwoordigers van diverse overheidsinstanties deel.
Verbetering van de informatie aan nabestaanden
Voor de korte termijn zet de overheid in op verbetering van de informatie aan de nabestaanden. Logius heeft tijdens het onderzoek de informatie over de mogelijkheid om het MijnOverheid-account op te zeggen toegevoegd op de website van MijnOverheid. Daarnaast is het nu mogelijk om informatie uit de Basisregistratie Personen (BRP) over het overlijden van een persoon te koppelen aan het MijnOverheid-account. Het Ministerie van BZK zal ervoor zorgen dat de informatie voor nabestaanden op de algemene portalen van de overheid wordt verbeterd, bijvoorbeeld door de informatie rond life-events aan te vullen.