Angelien van Boxtel, programmamanager
Gilbert Westdorp, initiatiefnemer
Martijn Koole, data scientist
Hoe maakt Rijkswaterstaat het onderhoud aan bruggen, tunnels en sluizen efficiënter? Onderhoud plegen kan niet te vroeg, dat is zonde van het geld. Maar zeker ook niet te laat, omdat installaties hierdoor stuk kunnen gaan. Voorspelbaar onderhoud is hier het sleutelbegrip. Daarvoor is het programma Vitale Assets opgezet, met een datagedreven aanpak als basis voor deze nieuwe manier van werken. Initiatiefnemer Gilbert Westdorp, data scientist Martijn Koole en programmamanager Angelien van Boxtel vertellen meer over het programma.
Eerste pilot: sluizen
Gilbert legt de essentie van voorspelbaar onderhoud uit: “Eigenlijk was ons idee heel simpel. Neem bijvoorbeeld sluizen. We rusten een sluis uit met een heleboel sensoren. Die houden allerlei gegevens bij, zoals het elektriciteitsverbruik, het aan- en uitgaan van motoren en het bewegen van de sluisdeuren. Gaat het elektriciteitsverbruik omhoog, dan zoeken we eerst naar verklaringen in de weersomstandigheden, zoals temperatuur, windrichting en waterstand. Verklaart dit het elektriciteitsverbruik niet? Dan onderzoeken we of er extra onderhoud of vervanging van onderdelen nodig is.”
Toen dit idee halverwege 2016 aan het bestuur van Rijkswaterstaat werd voorgelegd, kwam het met twee opdrachten. Eén: voer een aantal pilots uit en twee: maak op basis daarvan een plan van aanpak voor Rijkswaterstaat breeduit. “Van een eerste pilot met sluizen hebben we veel geleerd”, vertelt Gilbert. “Tegelijkertijd liepen we tegen allerlei vragen aan: hoe bouw je algoritmes? Moeten we ook een beroep doen op de markt? Hoe vertaal je resultaten naar een strategie? En hoe zorg je voor een veilige verzending en opslag van alle data?”
Dit voorspelbaar onderhoud introduceert voor 80% een andere manier van werken en dan krijg je weleens met weerstand te maken. Gilbert: “Soms zijn objectbeheerders behoudend en zijn ze ervan overtuigd dat hun eigen werkwijze de beste is. Of er zijn allerlei procedures die samenwerking bemoeilijken. Maar er zijn ook objectbeheerders die enthousiast zijn en graag meewerken. Met hen hebben we de pilots uitgevoerd.”
Meerwaarde voorspelbaar onderhoud
Het sluizenproject wordt nu als een succes beschouwd, maar tijdens de pilot werd op een gegeven moment bijna de stekker eruit getrokken. Er was iets aan de hand met de sluis in Tiel. Na heen-en-weer-gebel met de objectbeheerders en de aannemer bleek het om een kapot verwarmingselement te gaan. Even later moest een tweede element vervangen worden. Vreemd genoeg hielp dat niet. Tot een van de programmamedewerkers zich naar aanleiding van de eerste reparatie herinnerde dat je nieuwe elementen opnieuw moet instellen. Zo kon kennis over het object erger voorkomen. Het gaf de meerwaarde van voorspelbaar onderhoud aan. Tegelijkertijd gaf het incident de noodzaak van een goed protocol aan: wie rapporteert op welke manier aan wie bij calamiteiten?
Doorontwikkeling tot programma Vitale Assets
Van idee en pilot is er nu een programma Vitale Assets opgericht om voorspelbaar onderhoud door te ontwikkelen binnen Rijkswaterstaat. Angelien: “Het raakt al onze processen en dat maakt het leuk en interessant. Inmiddels hebben we het voor elkaar dat de data van sensoren centraal en veilig worden opgeslagen. De volgende stap is om gebruik te maken van andere datasets over weersomstandigheden. We kijken dan samen met de data scientists welke inzichten dit oplevert en waar mogelijkheden bestaan voor slimmer onderhoud.”
Een ander belangrijk onderwerp is de inrichting van de gebruikersinterface. Verschillende mensen binnen en buiten Rijkswaterstaat moeten immers een signaal krijgen als een sluis kapot gaat. Hoe ziet dat signaal eruit? Is dat een sms of een mailtje? Hoe zit het als het signaal toch niet klopt? “Dit soort vragen zijn zeer relevant”, zegt Angelien. “En dan moeten we ook nog bedenken hoe we met al deze kennis het onderhoud het beste kunnen ondersteunen. Leidt dit tot aangepaste onderhoudsprogramma’s of verwachten we vooral dat onderhoudsmonteurs direct aan de slag gaan als er iets mis dreigt te gaan?”
Samen met het datalab
Bij de uitvoering van Vitale Assets werkte het programmateam nauw samen met het datalab van Rijkswaterstaat. Gilbert: “Voorspelbaar onderhoud roept allerlei vragen op over data. Hoe ga je met data om? Hoe verwerk je de data? Hoe bouw je algoritmes? Dat is een nieuw kennisveld, maar gelukkig beschikt Rijkswaterstaat over een datalab waar expertise op dit gebied beschikbaar is.” Martijn van het datalab van Rijkwaterstaat licht dat toe. “Toen ik voor het eerst over voorspelbaar onderhoud hoorde, was ik direct enthousiast. We bouwen nu modellen en voorspellen wanneer bepaalde componenten kapot gaan. Maar ik kwam er snel achter dat er veel moet gebeuren voordat je daarmee aan de slag kunt.”
De afgelopen periode is veel tijd geïnvesteerd in de centrale opslag van data. En dan gaat het om veel data. Een sluis heeft al snel honderd of meer sensoren. Sommige geven iedere seconde of iedere minuut signalen. Dat levert veel waarnemingen op per sluis. Gilbert: “We lezen deze informatie nu gestandaardiseerd uit. We zijn blij dat we nu zien wat er gebeurt. In samenwerking met de mensen van onderhoud interpreteren we deze informatie.”
Kennis vastleggen in de organisatie
Hoe leg je de opgedane kennis vast, zodat deze niet alleen bij individuen, maar ook binnen de organisatie neerslaat? Angelien: “We realiseren ons binnen het programma Vitale Assets dat je samen aan het leren bent. En dat het helpt om structuur aan te brengen in het leren. Anders vind je steeds opnieuw het wiel uit. We komen daarom met een groot aantal mensen, niet alleen de direct betrokkenen, periodiek bijeen. Dan kijken we: waar staan we, hebben we geleerd wat we wilden of niet, wat moeten we doen om nieuwe dingen voor elkaar te krijgen? Het leren wordt anders heel persoonsafhankelijk. Als iemand dan een andere positie krijgt, zijn de leerpunten ineens verdwenen.”
Tips van Angelien en Gilbert:
- Als je iets nieuws begint, krijg je met tegenslagen te maken. Trek je daar niets van aan, ga vooral door.
- Een nieuwe aanpak vraagt een bonte mix van mannelijke en vrouwelijke collega’s, denkers en doeners, dromers en realisten, data scientists en boekhouders. Wrijvingen zijn soms nodig om elkaars taal en toegevoegde waarde te begrijpen.
Over Rijkswaterstaat
Fotografie: Studio Oostrum