De wereld verandert in rap tempo. Nederland digitaliseert en dat biedt grote kansen om dingen slimmer te doen. We willen als overheid, in de meest brede zin van het woord, die kansen benutten. Digitalisering maakt het mogelijk om op een innovatieve manier te werken aan maatschappelijke opgaven.
Tegelijkertijd is het van groot belang dat we de autonomie van de burger respecteren. De Grondwet en de daaruit voortvloeiende publieke waarden als privacy, zelfbeschikking en gelijkheid zijn juist bij de voortschrijdende digitalisering essentieel om te borgen.
De Agenda Digitale Overheid gaat over het benutten van kansen en het borgen van rechten. De agenda is van alle overheden gezamenlijk en legt de verbinding met publieke en private partners.
Agenda Digitale Overheid
In juli 2018 lanceerde de overheid NL DIGIbeter: Agenda Digitale Overheid met 71 acties van verschillende aard en omvang. De agenda is een ‘rolling agenda’ en wordt ieder jaar bijgesteld. NL DIGIbeter 2019 is de eerste geactualiseerde versie. Bij NL DIGIbeter 2019 zit een samenvatting speciaal voor de Raad van Kinderen.
Context van de agenda
De agenda staat niet op zichzelf. De Nederlandse Digitaliseringsstrategie, Nederland Digitaal, is een kabinetsbrede strategie over álles wat met digitalisering te maken heeft. De Agenda Digitale Overheid richt zich op de overheid en het contact met burgers en ondernemers. Ook op het gebied van cyberveiligheid is er een aparte agenda, namelijk de Nederlandse Cyber Security Agenda.
Vijf pijlers
NL DIGIbeter 2019 benoemt vijf pijlers:
- Innovatie
- Data
- Inclusie (iedereen moet mee kunnen doen)
- Digitale identiteit
- Regie op gegevens
Innovatie
Er is innovatiebudget ter beschikking gesteld. Het BZK Start Up in Residence programma is van start gegaan. Eén startup gaat over het bestrijden van laaggeletterdheid. We gaan daarmee de komende jaren door en doen dat in een samenwerking van de ministeries BKZ, EZK, LNV, de provincie Zuid-Holland en de gemeente Den Haag. De Digicampus start op 3 juli. Overheid, bedrijfsleven en wetenschap werken daarin samen aan vernieuwing, zodat burgers en ondernemers beter worden bediend door de overheid.
Data
NL DIGITAAL, Data Agenda Overheid is dit jaar uitgebracht. Kernthema’s daarin zijn data op orde, datagedreven werken en het bevorderen van het delen van (open) data. We werken samen om maatschappelijke opgaven, bijvoorbeeld de aanpak van schuldproblematiek en armoede, met behulp van data en digitale mogelijkheden op te pakken. Hierbij hebben we aandacht voor publieke waarden. NL DIGITAAL is eveneens een rolling agenda die in 2020 zal worden geactualiseerd.
Inclusie (iedereen moet mee kunnen doen)
Het kabinet en de medeoverheden staan voor een mensgerichte inclusieve overheid en samenleving en daarom hebben we geïnvesteerd in een samenhangende aanpak van digitale inclusie. Overheidsbreed krijgt die aanpak steeds meer handen en voeten. Een voorbeeld hiervan is de publiek-private samenwerking, de Alliantie Digitaal Samenleven, om mensen te helpen digitaal vaardiger te worden. Deze is in maart 2019 van start gegaan. Tevens investeren we in toegankelijke en begrijpelijke overheidsinformatie.
Vanaf 1 juli zijn de Informatiepunten Digitale Overheid ingericht. Een Informatiepunt is een fysiek loket in de bibliotheek waar mensen terecht kunnen met vragen over onder andere huurtoeslag, WW, AOW, zorg, boetes en kinderbijslag. In 2019 krijgen 15 bibliotheken een Informatiepunt. In 2020 en 2021 zorgen we voor een landelijke uitrol, zodat uiteindelijk alle 800 bibliotheken een Informatiepunt krijgen. Daarmee komt voor iedereen op korte afstand hulp beschikbaar. De Informatiepunten zijn in aanvulling op de cursussen digitale vaardigheid die de bibliotheken al geven. Het cursusaanbod voor minder digitaal vaardigen bij de bibliotheken wordt uitgebreid.
Digitale identiteit
Het afgelopen jaar zijn op het gebied van digitale identiteit en machtigen flinke stappen gezet, zowel op het gebied van noodzakelijke wetgeving (wetsvoorstel digitale overheid), als op het gebied van te realiseren voorzieningen. Goede inlogmiddelen en machtigingsvoorzieningen op het juiste betrouwbaarheidsniveau zijn van groot belang. Hierdoor kunnen burgers en ondernemers veilig zaken met de overheid doen. Tevens investeren we in een verkenning op het gebied van virtuele identiteit. Daarnaast zorgen we voor een aanpassing van de Paspoortwet in verband met de eisen voor de eNIK.
Regie op gegevens
Het kabinet werkt aan het versterken van de autonomie van burgers en bedrijven door regie op gegevens stapsgewijs te verbeteren. Hierover zal een beleidsbrief naar de Tweede Kamer worden gestuurd.
Samenhang en samenwerking
Ook in NL DIGIbeter (2018) kwamen deze thema’s al aan de orde. Nu is de samenhang verder vergroot. De bijlage van de geactualiseerde agenda biedt per actielijn inzicht in de voortgang, concrete resultaten en de te verwachten resultaten op de verschillende thema’s voor de komende twee jaar. Verder zijn er enkele innovatieve voorbeeldprojecten opgenomen in NL DIGIbeter 2019.
Met samenwerking tussen overheden en startups stimuleren we een cultuur waarin ruimte is voor innovatie en experiment.
Klaar voor de toekomst
NL DIGIbeter is van alle overheden gezamenlijk en legt de verbinding met publieke en private partners. Met elkaar bedenken we wat we moeten doen om maatschappelijke meerwaarde te bieden en ook hoe we dat moeten doen.
Voor digitale dienstverlening is de basisinfrastructuur een belangrijke randvoorwaarde. We optimaliseren samenwerking en kiezen waar mogelijk voor datagedreven beleid, altijd met de mens centraal.
Kennisuitwisseling tussen overheid en wetenschap helpt om behoeften uit de samenleving te vertalen naar innovatieve diensten.
