In zowel 2020 als 2021 ontving het NL Design System van Gebruiker Centraal bijdragen uit het innovatiebudget. Dit budget wordt door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) uitgereikt aan innovatieve projecten die bijdragen aan de verbetering van de digitale dienstverlening van de overheid. Waar staat het NL Design System nu en wat is er tot nu toe opgeleverd? We blikken terug met projectleider Angela Imhof en Rogier Barendregt, designer, en Robbert Broersma, lead developer.
NL Design System: wat is het?
Overheidsdienstverlening moet voor iedereen toegankelijk en begrijpelijk zijn. Mensen kunnen makkelijker gebruik maken van diensten en websites van de overheid als deze consistent ontworpen zijn.“Daarom delen we tussen overheidsorganisaties principes, interactiepatronen, ontwerpen en codes via een design system. Het NL Design System, voor en door de overheid”, vertelt Angela.
Kernteam NL Design System
Sinds 2018 is er op verschillende manieren door verschillende mensen en organisaties bijgedragen aan bijeenkomsten en planvorming voor een overheidsbreed design system. “Om de voortgang hiervan een echte ‘kickstart’ te geven, is in 2020 het kernteam van NL Design System gestart met financiering vanuit het innovatiebudget. Het kernteam, bestaande uit Yolijn van der Kolk, Rogier Barendregt, Robbert Broersma, werkt binnen een community met diverse (overheids)organisaties samen aan het NL Design System”, licht Angela toe.
Oriënteren
Allereerst is het kernteam aan de slag gegaan met het inventariseren van de behoeften van de stakeholders. Angela: “We hebben met ongeveer 90 mensen uit 30 verschillende organisaties gesproken. Op basis hiervan hebben we een nieuwe werkwijze ontwikkeld: ‘Samenwerkingsmodel herbruikbare basisonderdelen voor overheidsbrede dienstverlening’”.
Testen en samenwerken
“2021 Stond in het teken van het uitwerken en testen van het model. Inmiddels kan ik wel zeggen dat het goed werkt. Door deze nieuwe manier van samenwerken hebben we echt stappen gezet in de ontwikkeling van de NL Design System-architectuur. We stimuleren samenwerking en kennisdeling. Ook de kennis en kunde vanuit andere organisaties worden optimaal benut en gedeeld.”
Distributed ontwikkelen
“Zo wordt er door verschillende organisaties gewerkt aan eigen open source elementen waarbij ze zoveel als mogelijk elkaars werk hergebruiken en aanpassen. Wanneer dit leidt tot succesvolle toepassing bij ten minste 2 organisaties, kan het element uiteindelijk worden opgenomen in het centrale NL Design System. Deze manier van samenwerken heet ‘distributed ontwikkeling’ en is een innovatieve manier van samenwerken binnen de overheid. Het NL Design System is géén kant en klaar pakket”, benadrukt Angela. “Het is juist de bedoeling dat organisaties samen de sprong willen wagen om met elkaar het systeem te blijven ontwikkelen en verbeteren.”
Hoogtepunten
Developer Robbert Broersma en designer Rogier Barendregt zijn als kernteamleden enthousiast over de voortgang van het NL Design System. Robbert: “Eén van de leukste recente ontwikkelingen is dat het nu mogelijk is om je eigen huisstijl te vertalen aan de hand van zogenaamde ‘design tokens’: een verzameling visuele eigenschappen waarin de eigen huisstijl kan worden uitgedrukt. De open source elementen die door de ene organisatie zijn ontwikkeld, worden door het werken met design tokens ook inzetbaar voor een andere organisatie. Elke organisatie kan zo haar eigen huisstijl direct toepassen op de projecten die gebouwd zijn met het NL Design System.”
Rogier: “Voor mij is de samenwerking met andere ontwerpers het belangrijkste hoogtepunt. We kunnen allemaal onze eigen expertise delen en dat komt natuurlijk het NL Design System ten goede.”
De toekomst van het NL Design System
Robbert voegt toe: “Ik ben best wel onder de indruk van het enorme bereik dat het NL Design System inmiddels heeft. Zowel bij mensen in de publieke sector als bij andere organisaties die interesse tonen. Ik hoop persoonlijk dat het dit jaar nog lukt om het NL Design System bij meerdere gemeenten online in te zetten. Als we volgend jaar voldoende ‘kritische massa’ bereiken, kunnen we laten zien hoe gemakkelijk alle componenten te hergebruiken zijn. Het is belangrijk dat organisaties realiseren dat dit zoveel tijd én geld scheelt dan alles opnieuw te moeten ontwikkelen.”
“Dit alles heeft vooral tijd en onderzoek nodig”, vult Rogier aan. Het vergt ook veel van ontwerpers die aangesloten zijn, want je moet het ‘eigen’ maken en jezelf iets anders aan te leren. Voor veel ontwerpers is het ‘niet eigen’ om juist een standaardvoorbeeld te gebruiken die je vervolgens kan personaliseren. Dit komt omdat ze natuurlijk gespecialiseerd zijn in het ontwerpen op hun eigen manier. Al met al scheelt het zoveel als je niet meer zelf het wiel hoeft uit te vinden.”
“Dankzij de innovatiebudgetten hebben we een stevige basis neergezet van het NL Design System. We gaan structureel verder met de ontwikkeling ervan”, besluit Angela.
Meer informatie over het NL Design System?
Wil je meer informatie over het NL Design System of graag meedoen? Neem dan contact op met Angela Imhof. Voor meer informatie kun je je ook aanmelden op het Slackkanaal.
Meer informatie over het Innovatiebudget
Wil je meer weten over innovatieve projecten om dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren? Bekijk het dossier Innovatiebudget Digitale Overheid op onze website. Of heb jij zelf een innovatief idee en wil je in aanmerking komen voor financiering uit het Innovatiebudget? Lees dan de criteria.
