Manfred Rosenboom is programmamanager van het DigiToegankelijk toezichts- en ondersteuningsprogramma DigiToegankelijk TOP. Met zijn team zorgt hij voor het versneld toegankelijk maken van overheidswebsites en apps. Hij deelt de laatste ontwikkelingen rondom het nieuwe Dashboard DigiToegankelijk. “We merken dat toegankelijkheid een agendapunt is geworden.”
Het Dashboard DigiToegankelijk is in maart 2023 gelanceerd en maakt zichtbaar of mensen met een beperking overheidssites of apps probleemloos kunnen gebruiken. Rosenboom: “Het dashboard is een goede stap op het gebied van monitoring. Het brengt de huidige stand van zaken beter in beeld. En het motiveert om gezamenlijk aan toegankelijkheid te werken. Dat dit gebeurt laat de stijging in het aantal registraties zien. We begonnen in maart met 4239 toegankelijkheidsverklaringen en zitten inmiddels op bijna 10.000 statussen.”
Stap voor stap verbeteren
Veel nieuwe registraties krijgen de ongewenste D- of E-status. Toch is dat niet nadelig, legt de programmamanager uit: “Het bewijst dat de toegankelijkheid van sites en apps een agendapunt is geworden. Organisaties nemen de moeite om eerlijk te melden dat hun site niet toegankelijk is. Vanuit daar kan je verbeteringen doorvoeren. DigiToegankelijk ondersteunt overheidsorganisaties die moeite hebben om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen. Zo is er een kennisbank vol informatie samengesteld en zijn er vragenuurtjes en kennissessies waarbij je je kunt aansluiten. De afgelopen maanden heeft ons team gekeken welke sites en apps nog ontbreken op het dashboard. Om te weten of deze van de overheid zijn, en bij welke organisaties ze horen zijn er inventarisatielijsten rondgestuurd. Eind december hebben we een compleet beeld.”
Hoe werkt het dashboard?
Een geregistreerde app of website krijgt op basis van het verklaringenregister een beoordeling tussen de A en E.
Status A: De site voldoet aan de wettelijk voorgeschreven toegankelijkheidrichtlijnen.
Status B: Aan de hand van het toegankelijkheidsonderzoeken worden verbeteringen doorgevoerd.
Status C: Het toegankelijkheidsonderzoek is ingepland.
Status D: Er is gesignaleerd dat de site of app niet voldoet. Er is nog geen actie ondernomen.
Status E: Geen verklaring.
Status A, B en C zijn toegestaan als overheden jaarlijks voortgang boeken met het voldoen aan de wettelijke richtlijnen. Een verklaring is 3 jaar geldig. Het dashboard bevat op dit moment 9332 websites en apps, 3451 daarvan voldoen aan de wet en hebben minimaal status C.
Toezichthouder
Ondanks dat wettelijke toegankelijkheidsverplichtingen zijn opgenomen in de nieuwe Wet digitale overheid (Wdo), zijn er geen sancties voor ontoegankelijke sites. Om meer druk te zetten is een toezichthoudersfunctie in de maak. Rosenboom: “We hebben in april 2023 een adviesrapport opgeleverd aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hoe je toezicht kunt inrichten. Maar het duurt nog even voordat die functie is gerealiseerd. Ondertussen zetten wij stappen die toezicht mogelijk maken. Er is een interventieprotocol, model toegankelijkheidsverklaring en er worden kaders uitwerkt, zoals het toetsingskader. Daarnaast analyseren we het dashboard, de verklaringen en voeren we inhoudelijke steekproeven uit. Zo signaleren we zaken die structureel fout gaan. Deze aandachtspunten communiceert DigiToegankelijk richting bestuurders en directeuren. Met als doel verbeteringen door te voeren.”
Actiepunten
DigiToegankelijk werkt in opdracht van BZK aan de oprichting van een toezichthouder. Als eerste activiteit worden de komende periode overheden die niet voldoen aan de wettelijke verplichtingen gericht aangeschreven. Maar de programmamanager is met meer actiepunten bezig voor 2024:
-
- “De digitale zelfhulp verder vormgeven. Op de kennisbank en website staat veel informatie, maar het kan altijd vollediger. We denken bijvoorbeeld aan instructievideo’s.
- We werken samen met Logius aan het pdf-probleem binnen de overheid. Met de ontwikkeling van NL DOC worden niet toegankelijke documenten toegankelijk gemaakt.
- Het dashboard verder ontwikkelen. Mijn wens is een inlogomgeving voor overheidsinstanties, de Mijn omgeving, zodat zij zelf invloed op het dashboard krijgen. Ze kunnen daar verklaringen in aanmaken en krijgen signalen van ons als dingen niet goed gaan. Zo wordt het dashboard een middel waar organisaties hun eigen digitale toegankelijkheid sturen.
- We willen dat nieuwe websites en apps bij de lancering al gelijk toegankelijk zijn. Dit betekent dat in het begin van het proces de toegankelijkheideisen al worden meegenomen. Hierbij spelen wij een adviserende rol.
- Meer verbinding tussen de top en uitvoerders creëren. Je merkt dat sommige bestuurders niet met digitale toegankelijkheid bezig zijn, of dat het geen prioriteit heeft. Wij willen dat dichter bij elkaar te brengen.”
Het is een flinke klus voordat alles aan de wettelijke eisen voldoet. Maar mensen moeten niet denken dat de A-status heilig is. Het is vooral belangrijk dat we gezamenlijk toegankelijkheid aanpakken. En stap voor stap verbeteringen doorvoeren. En die verbeteringen zie ik.”
Over DigiToegankelijk TOP
Om te zorgen dat iedereen mee kan doen in de digitale wereld moeten websites en apps toegankelijk zijn. Het programma DigiToegankelijk Toezichts- en OndersteuningsProgramma, kortweg DigiToegankelijk TOP, ondersteunt organisaties op technisch, juridisch en organisatorisch gebied. Het is in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) opgezet. In het programma (uitgevoerd door ICTU) werken Logius, Gebruiker Centraal, Ieder(in) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten samen. Vragen of ideeën rondom digitale toegankelijkheid kun je mailen naar: DigiToegankelijk-ondersteuning@ictu.nl.
